Naczelnik Państwa to tytuł przysługujący w latach 1918 – 1922 Piłsudskiemu. Początkowo tytuł ten przysługiwał niedawnemu komendantowi, jako faktycznie sprawującemu władzę w państwie, a od 1919 roku do czasu wyboru prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej przysługiwał, jako przedstawicielowi państwa i najwyższemu wykonawcy uchwał sejmu. W drodze między monarchią a republiką, jaką przeszła Polska wyraźnie widoczny był czas pewnego stanu przejściowego, którego tymczasowe rozwiązania szybko ustąpiły próbom wdrażania pomysłów związanych z rozbudzonym w tym okresie snem o parlamentaryzmie.
Listopad 1918
Choć autorytet Józefa Piłsudskiego był bardzo poważany przez znaczną część społeczeństwa to jednak nie można było powiedzieć, że po przekazaniu mu władzy 14 listopada przez Radę Regencyjną, jego pozycja miała pełną legitymizację społeczną. Pomijając kwestię braku prawnego uregulowania jego urzędu był, też postrzegany, podobnie zresztą jak wcześniej Rada Regencyjna, przez znaczną cześć prawicy, jako zdeklarowany sojusznik Niemiec. Powstające w rewolucyjnym i powojennym chaosie państwo wymagało konkretnych rozwiązań.
Dekret o organizacji najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej
22 listopada 1918 roku sprawa władzy w kraju została rozwiązana. Dekret o organizacji najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej wydany przez Piłsudskiego faktycznie wprowadzał w Polsce ustrój republikański. Dokument przez najbliższe miesiące pełnił rolę swego rodzaju zastępczej konstytucji. Zgodnie z nim Piłsudski miał prawo do powołania odpowiedzialnego przed nim rządu i desygnowania na wniosek premiera najwyższych urzędników w państwie. Naczelnik Państwa nie posiadał funkcji legislacyjnej. Tym zajmował się rząd, który opracowywał projekty dekretów, wchodziły one w życie po zatwierdzeniu ich przez Naczelnika Państwa. Postanowienia dekretu z 22 listopada miały z założenia charakter tymczasowy, tak samo zresztą jak opublikowane na jego podstawie akty prawne, gdyż obowiązywały do czasu zwołania Sejmu Ustawodawczego.
