Dzieje Ujgurów
D. Brophy, Naród ujgurski. Reformy i rewolucje na pograniczu rosyjsko – chińskim, Warszawa 2021, ss. 344.
Od czasu doniesień o łamaniu praw człowieka w stosunku do Ujgurów o tej grupie etnicznej zrobiło się niezwykle głośno. Dotąd zapomniany etnos wszedł na pierwsze strony europejskich gazet i międzynarodowych telewizji informacyjnych. David Brophy prezentuje niezwykłe losy tej środkowoazjatyckiej społeczności. Okazuje się także, że pogranicze Rosji i Chin kryje w sobie wiele ciekawostek i historię odzwierciedlającą skomplikowane dzieje Azji Środkowej.
Książka Naród ujgurski. Reformy i rewolucje na pograniczu rosyjsko – chińskim, ukazała się w naszym kraju dzięki Państwowemu Instytutowi Wydawniczemu. Elegancki tomik kryje w sobie ciekawe losy ludzi o bardzo złożonej etnogenezie. Brophy unika uproszczeń obecnych w dawnej literaturze, zwłaszcza tej sowieckiego pochodzenia i wskazuje jak na szybko zmieniających się dalekich rubieżach upadającego chińskiego cesarstwa kształtowała się bardzo ciekawa społeczność i jak wpływ na jej tożsamość miały, tak na pierwszy rzut oka odległe zjawiska, jak rozkwit ideologii panturkistycznej w Imperium Osmańskim, czy rewolucja w Imperium Rosyjskim. Autor przypomina także, że muzułmańska mniejszość z Xinjiangu, będąc jeszcze w trakcie kształtowania swojej świadomości, niejako mimowolnie stała się nie tylko widzem, ale także uczestnikiem wydarzeń związanych z upadkiem chińskiej monarchii mandżurskiej w latach 1911 – 1912 i I Wojny Światowej. Dzieje tego liczącego współcześnie około dziesięciu milionów ludzi etnosu są niezwykle fascynujące.
Bogate źródło wiedzy o zwyczajach Ujgurów
Autor wykorzystuje źródła pisane po rosyjsku, chińsku, tatarsku, francusku, niemiecku i wielu innych. Olbrzymia praca, której finalnym efektem jest monografia może też imponować rozległą bibliografią, którą autor zdecydował się zaprezentować w formie wybranych pozycji. Wartość pracy zwłaszcza dla polskiego czytelnika podnoszą fotografie zamieszczone w książce. Prezentujące zróżnicowanie stroju i zwyczajów Ujgurów. Książka zdecydowanie zasługuje na polecenie tym czytelnikom, którzy chcieliby pogłębić wiedzę, jaką otrzymują z telewizyjnych i internetowych serwisów informacyjnych.
