Film o Icie Kozakiewicz kandydatem do Oskara

Obraz „Moja wolność” (lot. Mana Briviba), którego reżyserem jest łotewska artystka Ilze Kunga-Melgaile, opowiadający o polskiej działaczce i polityku, jest kandydatem tego kraju do Oskara.

Premiera filmu miała miejsce w końcu września w Forum Cinema w Rydze. W premierowym pokazie wzięli udział Ambasador RP na Łotwie Monika Michaliszyn oraz Konsul RP w Rydze Mariusz Podgórski. Kozakiewicz jest jedną z najbardziej znanych działaczy mniejszości polskiej na Łotwie. Jej imię nosi polska szkoła w Rydze.

Reżyserka przyznała, że tłem opowieści jest upadek ZSRR i zmiany zachodzące na Łotwie. Opowiada także o postaci silnej kobiety, o napiętych stosunkach między mniejszościami etnicznymi w tym kraju. Zdjęcia do filmu rozpoczęły się jeszcze przed wybuchem wojny na Ukrainie. W filmie zagrali także Polacy – uczniowie polskiej szkoły oraz członkowie Klubu „Polonez”. Obraz będzie wyświetlany także w naszym kraju. Ita Kozakiewicz urodziła się w 1955 r. w Rydze. Ojciec był Polakiem, a matka – Łotyszką. W domu mówiono w obu językach. Używała także rosyjskiego i francuskiego, którego nauczyła się w szkole francuskiej. Ukończyła filologię romańską na Uniwersytecie Łotewskim. Pracowała jako dziennikarka i tłumaczka.

Przede wszystkim była jednak wielką patriotką i działaczką na rzecz zbliżenia Łotwy i Polski. Działała w Związku Polaków na Łotwie, organizacji, której została prezesem. Gdy rozpadał się ZSRR poszła do polityki. Była członkiem Frontu Narodowego, a następnie została posłanką Rady Najwyższej. Szefowała tam komisji ds. praw człowieka. Kozakiewicz była wyjątkowym liderem mniejszości polskiej. Ceniono ją za erudycję, umiejętność współpracy z ludźmi oraz sprawność organizacyjną. Wychodziła z założenia, że najlepszym gwarantem praw mniejszości na Łotwie jest niepodległe państwo łotewskie. Uważała, że Polakom przysługuje prawo do autonomii językowej i kulturalnej, o co zażarcie walczyła.

Była zafascynowana Solidarnością, inspirował ją Jan Paweł II. Po latach przedstawiciele mniejszości polskiej na Łotwie przyznają, że wiele idei, które zapoczątkowała niestety upadło. Skończył się okres funkcjonowania polskich szkół. Wielu rodaków uległo także rusyfikacji. Polacy narzekają na działania władz Łotwy, które zmierzają do integracji mieszkających tam rodaków za wszelką cenę.

Dzięki niej powstawały szkoły polskie, audycje radiowe i czasopisma. Inicjowała kontakty między oboma krajami. Miała także wielu wrogów. Zginęła tragicznie w miejscowości Gaeta w Włoszech, gdzie utopiła się podczas kąpieli w Morzu Tyrreńskim, wracając z konferencji naukowej. W jej śmierci nie upatrywano jednak działania osób trzecich.

fot. Zrzut ekranu/YT/TASSE FILM