Flaga Ujgurów na nartach skoczka – pierwszy manifest na igrzyskach w Pekinie?

Narty tureckiego skoczka narciarskiego wywołały w weekend sporo zamieszania na zimowych igrzyskach olimpijskich w Pekinie. W czasie sobotnich kwalifikacji do konkursu skoków można było na nich dostrzec flagę prześladowanych w Chinach Ujgurów. W niedzielę flagi już nie było, ale pozostały pytania, czy zawodnik dokonał pierwszego na trwających igrzyskach manifestu.

Ujgurzy to jedna z 55 oficjalnie uznanych w Chinach mniejszości etnicznych. Zamieszkują przede wszystkim północno-zachodni region Sinciangu i wyznają islam. Od lat mierzą się z systemowymi prześladowaniami ze strony chińskich władz, walczących z kulturową, językową i religijną odrębnością Ujgurów. Obozy pracy, kampanie reedukacyjne czy sterylizacja kobiet mają doprowadzić do spadku liczby tej ludności, szacowanej obecnie na ok. 12 milionów.

Początkowo Chińczycy zaprzeczali istnieniu jakichkolwiek obozów. Gdy na jaw wyszły potwierdzające to zdjęcia, a kilku uciekinierów opisało realia życia w Sinciangu, władze Chin przyznały, że obozy istnieją, ale zapewniały, że trafiają do nich jedynie muzułmańscy ekstremiści.

Prześladowania Ujgurów stały się oficjalnym powodem dyplomatycznego bojkotu igrzysk, zainicjowanego przez Stany Zjednoczone. Dołączyło do niego dziewięć innych państw, a szereg kolejnych albo nie wysłał do Pekinu swoich politycznych przedstawicieli bez deklaracji bojkotu, albo obniżył rangę delegacji.

Do bojkotu – również sportowego – nawoływały też organizacje zajmujące się prawami człowieka. W przeddzień inauguracji igrzysk, aktywiści demonstrowali przed chińskimi ambasadami m.in. w USA czy Wielkiej Brytanii, a także przed siedzibą Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego.

Wątek ujgurski pojawił się też w czasie samej ceremonii otwarcia. Jedną z dwóch osób, które zapaliły olimpijski znicz była wywodząca się z tej mniejszości narciarka Dinige’er Yilamujiang.

Flaga Ujgurów czy flaga Turcji?

Biała gwiazda i biały półksiężyc na niebieskim tle – tak wygląda używana przez Ujgurów flaga Kökbayraq, uznawana też za flagę Wschodniego Turkiestanu – historycznego regionu, przez moment niepodległego, wciąż zamieszkiwanego w większości przez Ujgurów. I właśnie taka flaga pojawiła się w sobotę na nartach tureckiego skoczka Fatiha Ardy İpcioğlu. Półksiężyc i gwiazdę miał też na swoim kasku.

Flaga nie rzucała się w oczy, bo te barwy nie są powszechnie znane, a gwiazda i półksiężyc znajdują się też na fladze Turcji. Jednak aktywiści broniący praw Ujgurów natychmiast dostrzegli polityczną manifestację w występie tureckiego zawodnika.

Pierwszy Turek, który zakwalifikował się do olimpijskiego konkursu skoków. Fatih Arda İpcioğlu wystartował z flagą Wschodniego Turkiestanu na swoim kasku i nartach, protestując przeciwko chińskim prześladowaniom – można przeczytać we wpisach na Twitterze.https://platform.twitter.com/embed/Tweet.html?dnt=true&embedId=twitter-widget-0&features=eyJ0ZndfZXhwZXJpbWVudHNfY29va2llX2V4cGlyYXRpb24iOnsiYnVja2V0IjoxMjA5NjAwLCJ2ZXJzaW9uIjpudWxsfSwidGZ3X3NwYWNlX2NhcmQiOnsiYnVja2V0Ijoib2ZmIiwidmVyc2lvbiI6bnVsbH19&frame=false&hideCard=false&hideThread=false&id=1490094250175909899&lang=pl&origin=https%3A%2F%2Ftrimarium.pl%2Fflaga-ujgurow-na-nartach-skoczka-pierwszy-manifest-na-igrzyskach-w-pekinie%2F&sessionId=0402f898e55e67cdf3c8316e7b8639721644e6ec&theme=light&widgetsVersion=c8fe9736dd6fb%3A1649830956492&width=500px

W czasie niedzielnej serii próbnej i samego konkursu kojarzących się z Ujgurami emblematów już nie było. To tylko podgrzało atmosferę, bo pojawiły się komentarze, że usunięcie gwiazdy i półksiężyca nakazali organizatorzy.

Nie chcę odpowiadać na te pytania. Jestem sportowcem i robię swoje – powiedział po swoim skoku İpcioğlu. Pytany o brak widocznych w sobotę emblematów odparł, że zmienił narty na konkursowe.

To nie była polityczna manifestacja. Jak wiadomo, na tureckiej fladze znajdują się biały półksiężyc i gwiazda. Ale żeby uniknąć nieporozumień w czasie pozostałych startów na igrzyskach, na nartach naszego zawodnika będzie się znajdować tylko logo Tureckiego Komitetu Olimpijskiego – powiedział agencji Reuters przedstawiciel komitetu.

İpcioğlu już wcześniej startował z półksiężycem i gwiazdą na kasku, a jego narty i tak miały niebieski kolor. Sprawa Ujgurów jest w czasie igrzysk tak paląca, że trudno uwierzyć w zbieg okoliczności. Zwłaszcza, że Ujgurzy to ludność tureckojęzyczna, a w samej Turcji mieszka największa poza Azją Centralną 50-tysięczna ujgurska diaspora.

Uwolnić igrzyska od polityki

Powstrzymanie się od jakichkolwiek politycznych manifestacji jeszcze przed igrzyskami sugerowały też  organizacje broniące praw człowieka. Wynikało to z obaw o zachowanie chińskich władz względem niepokornych sportowców.

Na obiektach olimpijskich lub innych terenach, nie jest dozwolona żadnego rodzaju manifestacja lub propaganda o charakterze politycznym, religijnym lub rasowym – brzmi jeden z zapisów Karty Olimpijskiej. Jego złamanie mogłoby być podstawą do wszczęcia procedury dyscyplinarnej, a nawet wydalenia danego sportowca z igrzysk.

Żeby nie pozostawiać olimpijczykom wątpliwości, co do tego na jakie zachowania mogą sobie pozwolić, MKOl. opublikował szczegółową interpretację rzeczonego zapisu. Wynika z niej, że wszelkie manifesty są zabronione w wiosce olimpijskiej, podczas oficjalnych ceremonii (otwarcia, zamknięcia i medalowych) oraz na olimpijskich arenach – ale tylko w czasie samego startu. Zapis 50. nie dotyczy spotkań z mediami czy publikacji w social mediach.

MKOl. jeszcze przed igrzyskami przypominał zawodnikom, że z definicji powinny być one wolnym od polityki świętem sportu.

Choć nigdy w historii takowym nie były.