Organizacje reprezentujące zbiorowo naród żydowski w kwestii mienia bezspadkowego odniosły spory sukces na Łotwie. W łotewskim Sejmie przegłosowano ustawę, która zrekompensuje ich roszczenia w tym kraju.
Jak podaje w informacji prasowej Światowa Organizacja ds. Restytucji Mienia Żydowskiego (WJRO) w Nowym Jorku, ustawa przewiduje zwrot równowartości nieruchomości, które należały do żydowskich organizacji gminnych i wyznaniowych przed okupacją Łotwy, czyli przed czerwcem 1940 r.
Łotysze zwrócą także mienie bezspadkowe na rzecz organizacji reprezentujących interesy zbiorowe, którego wcześniej nie można było zwrócić na mocy innych przepisów prawnych. Ponadto Łotwa zobowiązała się przekazać 40 mln euro na rewitalizację lokalnej społeczności żydowskiej, w tym upamiętnienie Holokaustu, edukację i pomoc społeczną.
Ustawa została uchwalona 64 głosami za, 21 przeciw i 0 wstrzymujących się. Przedstawiciele organizacji żydowskich nie kryją zadowolenia. Wezwali też inne kraje, które nie przyjęły podobnych ustaw, aby poszli w ślady Łotwy.
„Przyjęte dzisiaj ustawodawstwo jest znaczącym uznaniem wyjątkowej tragedii, która spotkała łotewskich Żydów, i przejawem niezmiennej dobrej woli Łotwy wobec społeczności żydowskiej i Łotyszy ocalałych z Holokaustu” – powiedział Gideon Taylor, przewodniczący operacyjny WJRO.
„Łotewska Społeczność Żydowska z zadowoleniem przyjmuje ten historyczny krok rządu łotewskiego w celu zapewnienia zwrotu kosztów nieruchomości należących do żydowskich organizacji religijnych i gminnych, które zostały skonfiskowane podczas okupacji sowieckiej i nie mogły zostać zwrócone, ponieważ 90 proc. społeczności żydowskiej zginęło w Szoah” – powiedział Arkady Sukharenko, przewodniczący Łotewskiej Rady Gmin Żydowskich (LCJC).
Teraz nowe pole do działania zyskała Łotewska Fundacja Restytucji Społeczności Żydowskich (LEKOREF). Jej szef Dmitrij Krupnikov zapowiedział współpracę z międzynarodowymi organizacjami, aby przeprowadzić cały proces. Łotewscy Żydzi roszczą pretensje do ok. 250 nieruchomości. Rekompensaty zostaną przelane na rzecz fundacji LEKOREF do 2023 r.
Przed wojną na Łotwie mieszkało blisko 100 tyś. Żydów, większość wyjechała z kraju, uciekając przed hitlerowcami, migrując do wielu państw świata, w tym ZSRR. Obecnie populacja mniejszości stanowi mniej niż 1/10 tej przedwojennej. Należące do nich nieruchomości zostały znacjonalizowane przez okupujący ten kraj Związek Sowiecki.
Wobec Łotyszy płyną pochwały ze strony społeczności żydowskich z całego świata. Swój entuzjazm wyraziła także B’nai B’rith International, uważana za lożę masońską. W przeszłości za takie powiązania została zdelegalizowana w Polsce w 1938 r. przez prezydenta Mościckiego. Obecnie została reaktywowana i czynnie działa na rzecz interesów mniejszości żydowskiej na całym świecie.
