Nowa umowa wojskowa Słowacji i Stanów Zjednoczonych. Pogłębienie relacji pomimo podziałów
Ostatecznie 9 lutego została ratyfikowana umowa o współpracy obronnej z USA (Defence Cooperation Agreement, DCA), która zakłada wzmocnienie obecności wojsk amerykańskich na Słowacji. Kooperacja militarna między stroną słowacką a amerykańską zostanie pogłębiona pomimo kontrowersji, jaką wywołała w słowackiej polityce i społeczeństwie.
Jeszcze przed ratyfikacją bilateralnego porozumienia, 3 lutego w Waszyngtonie podpisana została umowa obronna przez słowackiego ministra obrony narodowej Jaroslava Naďa i sekretarza Stanu USA Anthony’ego Blinkena. Wynegocjowana umowa pozwala amerykańskim siłom zbrojnym na korzystanie z lotnisk wojskowych w Malacky-Kuchyňa i Sliač przez najbliższe 10 lat. Ponadto, na mocy porozumienia możliwe stanie się uruchomienie środków na rozbudowę i modernizację baz militarnych zlokalizowanych w tych bazach. Na początek Stany Zjednoczone mają zainwestować 100 mln dolarów na realizację tych działań.
8 lutego odbyła się debata w słowackim parlamencie i głosowanie w sprawie umowy zacieśniającej obustronną współpracę militarną. Dyskusja była dość napięta, gdyż opozycja – Kierunek Socjaldemokracja (SMER), narodowo-konserwatywna Kotlebowcy-Ludowa Partia Nasza Słowacja (ĽSNS) i Głos – Socjalna Demokracja (HLAD-SD) – stanowczo sprzeciwia się nowo wynegocjowanemu porozumieniu. Posłowie opozycyjni zarzucali stronie rządowej, iż wejście umowy w życie doprowadzi do zmniejszenia suwerenności Słowacji na rzecz USA, umieszczenia broni jądrowej na terytorium tego państwa bez jego zgody i prowokacji Rosji. Wobec porozumienia krytyczny jest między innymi były premier i jednocześnie obecny lider SMER Robert Fico, za którego rządów w 2018 roku rozpoczęły się negocjacje odnośnie zawarcia umowy wojskowej z USA.
Posiedzenie słowackiego parlamentu, podczas którego dyskutowano o nowej umowie militarnej, przebiegało bardzo chaotycznie. Posłowie ĽSNS przerywali wypowiedzi deputowanych opowiadających się za porozumieniem wojskowym (między innymi ministrowi obrony Jaroslavowi Nad’owi) i okupowali mównicę parlamentu, zasłaniając ją flagą Słowacji. Ponadto, politycy L’SNS oblewali wodą i niszczyli ukraińskie flagi, które wywieszali posłowie partii koalicyjnych.
Protest wobec umowy o współpracy wojskowej miał również miejsce przed słowackim parlamentem, gdzie zgromadziło się tysiące przeciwników tego porozumienia. Protestujący machali flagami narodowymi i trzymali banery wyrażające sprzeciw wobec wojsk amerykańskich na Słowacji. Niektórzy demonstranci próbowali dostać się do słowackiego parlamentu, czemu zapobiegła policja. Widoczny opór wobec umowy wojskowej wśród słowackiego społeczeństwa i klasy politycznej wynika z niechęci dużej części Słowaków w stosunku do Stanów Zjednoczonych, jak również odnośnie zwiększenia obecności Amerykanów na Słowacji. Według sondażu przeprowadzonego przez agencję Focus wynika, iż 74,1% społeczeństwa słowackiego przypisuje NATO i USA odpowiedzialność za rosnące napięcie w stosunkach między Ukrainą a Rosją. Na podstawie tego badania, jedynie 34,7% obywateli Słowacji uważa, iż to Rosja jest winna eskalacji konfliktu na granicy ukraińsko-rosyjskiej, 21,2% natomiast nie ma zdania na ten temat.
Pomimo silnego sprzeciwu opozycji i części opinii publicznej wobec umowy wojskowej ze Stanami Zjednoczonymi, słowacki parlament głosami posłów koalicji rządzącej (składającej się z: konserwatywnej partii Zwyczajni Ludzie i Niezależne Osobistości, prawicowej partii Jesteśmy Rodziną oraz liberalnych ugrupowań Wolność i Solidarność oraz Dla Ludzi), przegłosował porozumienie militarne. Spośród 140 obecnych deputowanych, za umową DCA głosowało 79, a przeciwko 60 posłów. Dzień później 9 lutego, prezydent Słowacji Zuzanna Čaputová ratyfikowała umowę wojskową, co potwierdza poparcie tego porozumienia przez słowacką głowę państwa z 20 stycznia. Jednocześnie do dokumentu została dodana klauzula interpretacyjna zakładająca, iż nadal będzie obowiązywać zakaz umieszczania broni jądrowej na terytorium Słowacji. Ponadto, rząd słowacki lub parlament w dalszym ciągu będą decydować o działaniach wojsk amerykańskich na Słowacji.
