Gdy późną jesienią 2019 roku docierały do Europy pierwsze wieści o katastrofalnej epidemii w ChRL wielu nie zdawało sobie sprawy jak mocno przemodeluje ona światową politykę i gospodarkę. 2022 rok, który przez wielu analityków był postrzegany jako zapowiedź popandemicznego skoku, zaczął się katastrofalną dla globalnej architektury bezpieczeństwa wojną we wschodniej Europie i groźnie wyglądającym spowolnieniem gospodarczym w Państwie Środka. Tematów do rozmów i prelekcji jest więc bez liku, a nastroje jakie zapanowały wśród biznesmenów i badaczy po zniesieniu restrykcji związanych z pandemią COVID-19 spowodowały, że tegoroczny Kongres Azjatycki zapowiadał się niezwykle ciekawie. Do Torunia zjechali się goście z całego Świata reprezentujący różne nieraz krańcowo różne dyscypliny badawcze. Jak co roku nie mogło zabraknąć fascynujących gości specjalnych i intrygujących tematów do dyskusji. Wszystkie te elementy spowodowały, że znakomita inicjatywa, którą od lat, z uporem i determinacją, realizują, pracownicy Wydawnictwa Adam Marszałek pod przewodnictwem naukowym dr hab. Joanny Marszałek – Kawy, we współpracy z władzami Województwa Kujawsko-Pomorskiego i Miasta Torunia i tym razem okazała się znakomitą platformą do wymiany myśli i doświadczeń.
Międzynarodowy Kongres Azjatycki po trudnym okresie pandemii powrócił na międzynarodową scenę naukową i biznesową z przytupem godnym wielokulturowego audytorium. Patronat nad imprezą objęli Minister Spraw Zagranicznych prof. Zbiegniew Rau, Minister Edukacji i Nauki dr hab. Przemysław Czarnek, Wojewoda Kujawsko-Pomorski – Mikołaj Bogdanowicz, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Miasta Torunia Michał Zaleski, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Alojzy N. Nowak i Rektor Uniwersytetu Warszawskiego Waldemar Tarczyński.
Tegoroczny Międzynarodowy Kongres Azjatycki już 18 maja rozpoczęliśmy w Toruniu od dnia związanego z krajem, będącym niejako partnerem tegorocznej edycji, Gościem Honorowym imprezy – Królestwem Tajlandii. W Urzędzie Marszałkowskim odbył się panel poświęcony sprawom biznesowym. W dyskusji brali udział przedstawiciele zarówno Polski, jak i Tajlandii: celem panelu było przedstawienie polskim gościom dyskusji możliwości inwestowania w Tajlandii oraz zaprezentowanie tajskim obserwatorom imprezy oferty inwestycyjnej jaką posiada Toruń i szerzej Województwo Kujawsko-Pomorskie. Obrady trwały od godziny 10:00 do południa. Popołudnie 18 maja należało także do tajskiej kultury, którą mogli podziwiać wszyscy Torunianie i przybyli do miasta turyści w miejskim Dworze Artusa od godziny 14.30. W programie znalazły się między innymi: prezentacja tajskich atrakcji turystycznych, warsztaty tajskiego masażu i pokazy tajskich filmów. Tak 18 maja Kongres wpisał się w celebracje rocznicy pięćdziesięciolecia nawiązania relacji dyplomatycznych między Polską a Tajlandią. Późne popołudnie 18 V należało także do Republiki Azerbejdżanu, której przedstawiciele zaprezentowali po Tajach swoje produkty i ofertę kulturalną.
Powitanie gości, połączone z oficjalnym otwarciem Kongresu miało miejsce 19 maja o godzinie 10:30. Imprezę otwierało wystąpienie dr hab. Joanna Marszałek – Kawy i dr Adama Marszałka. Po nich głos zabrał Wicemarszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Zbigniew Ostrowski, który podkreślił znaczenie Kongresu dla województwa i siłę z jaką event odcisnął swój wpływ na życie gospodarcze i naukowe miasta i regionu. Ponadto Wicemarszałek Ostrowski zwrócił uwagę, na fakt, że choć gospodarka szybko odbija po pandemii COVID-19 to jednak zerwane łańcuchy dostaw powodują, że proces odbudowy gospodarek po wirusie jest wolniejszy nisz wielu ekspertów oczekiwało. W rezultacie pandemii i na skutek wojny w Ukrainie znaleźliśmy się w recesji z której możemy wyjść dzięki współpracy międzynarodowej.
Jak co roku, z wielką dumą, powitał przybyłych do Torunia Prezydent Miasta Michał Zaleski. Prezydent zwrócił uwagę, że dziś oczy świata zwrócone są na Ukrainę, ale także i na jej najbliższego sąsiada Polskę. Trudno więc się dziwić, że mamy wiele tematów, które wymagają analizy w kontekście obecnych wydarzeń. W swoim wystąpieniu zdecydował się przedstawić w jaki sposób Toruń jest miejscem przyjaznym inwestorom i czemu warto tu, w „sercu Polski”, lokować swoje pieniądze. Tych atutów jest wiele: doskonała lokalizacja i dobre połączenia infrastrukturalne, specjalne strefy ekonomiczne i oczywiście last but not least przychylność władz miasta wobec inwestorów.
Kolejny głos zabrał Dariusz Zagrabski Dyrektor toruńskiej Delegatury Urzędu Wojewódzkiego w Bydgoszczy, który odczytał list od Wojewody Mikołaja Bogdanowicza. Wojewoda dziękował w nim organizatorom za inicjatywę, która ma istotny wpływ na rozwój regionu. W rezultacie działań promocyjnych podejmowanych przez organizatorów Kongresu całe województwo zyskuje medialne wsparcie i staje się obiektem zainteresowania inwestorów.
Zainteresowanie Kongresem i inicjatywą, która skupia tak wielkie grono badaczy stosunków międzynarodowych, politologów, ekonomistów i historyków wyraził też patron Kongresu Minister Edukacji i Nauki dr hab. Przemysław Czarnek, którego list odczytał Szef Gabinetu Politycznego Ministerstwa Edukacji i Nauki Radosław Brzózka. W liście Minister przypomniał o polsko-tajskiej umowie dotyczącej współpracy naukowo-badawczej z 1996 roku i ponad trzystu tajskich studentach, którzy właśnie w Polsce zdecydowali się rozwijać swoje kompetencje i umiejętności. Minister zwrócił uwagę, że Polska jest dobrym krajem do tego by skutecznie realizować swoje plany i aspiracje.
Dyrektor Departamentu Azji i Pacyfiku Ministerstwa Spraw Zagranicznych Barbara Szymanowska odczytała list od prof. Zbigniewa Raua Ministra Spraw Zagranicznych RP. W liście Minister zwrócił uwagę na konieczność walki z kampanią dezinformacji jaką prowadzi Rosja w związku ze swoją agresją na Ukrainę. Warto podkreślić, że Zachód został zalany prawdziwą falą fake newsów, które miały w zamierzeniu przerzucić odpowiedzialność za wybuch wojny na Ukrainę i umniejszać skalę przestępstw popełnianych przez wojska agresora. Ponadto Minister przypomniał zgromadzonym o zaangażowaniu Polski w proces przekazywania szczepionek przeciwko COVID-19 do wielu państw azjatyckich. Podkreślił choćby znaczenie partii szczepionek z Polski, które zostały przekazane do afgańskich uchodźców, którzy po opuszczeniu ojczyzny znaleźli schronienie w Iranie.
Prof. dr hab. Tomasz Wallas Prezes Komitetu Nauk Politycznych Polskiej Akademii Nauk w krótkim wystąpieniu podziękował organizatorom za pomoc i wsparcie w działaniach na rzecz integracji społeczności skupionej na badaniu relacji międzynarodowej. Nadmienił, że jednym z najważniejszych osiągnięć Kongresu jest uzyskanie synergii środowisk naukowych i władz rozumianych zarówno jako samorząd, jak i władzę centralną, co powoduje, że impreza jest wyraźnie widoczna na lokalnej i światowej scenie konferencji naukowych.
Partnerem wydarzenia było Forum Rozwoju Energetyki Odnawialnej. Forum jest organizacją pozarządową, która od lat wspiera sektor OZE w Polsce i szerzej w naszej części Europy. Forum działa aktywnie w sektorze OZE by skutecznie wdrażać nowe rozwiązania technologiczne dla branży energetycznej, co skutkuje współpracą z różnymi sektorami biznesu w tym z rolnictwem, które szczególnie w naszym kraju posiada olbrzymi potencjał. W otwarciu imprezy brał udział Prezes Zarządu – dr Paweł Machalski, który tego samego dnia wygłosi prelekcję: „Rola państw azjatyckich w systemie ochrony klimatu ONZ”.
Pierwszy, o znaczeniu relacji między Polską i Tajlandią, wypowiedział się przedstawiciel kraju, który był niejako patronem tegorocznego wydarzenia: JE Jeerasak Pomsuwan chargé d’affaires a.i. Ambasady Królestwa Tajlandii. JE Pomsuwan powiedział, że okrągła rocznica relacji między stronami jest dobrą okazją do bilansu półwiecza. Bilansu korzystnego dla obu stron. Tajlandia jest eksporterem wielu istotnych dla polskiego przemysłu surowców i staje się coraz popularniejszą destynacją branży turystycznej. Polska jest zaś znakomitym partnerem gospodarczym i zapleczem do rozwoju kadr dla tajskiej gospodarki.
Geograficznie bliska Tajlandii była następna prelegentka spotkania JE Chitra Devi Ramirah ambasador Republiki Malezji w Polsce. JE Ramirah mówiła o tąpnięciu gospodarczym jakie niesie ze sobą inwazja Rosji na Ukrainę. Przestrzegła przed konsekwencjami jakie dla wielu krajów może mieć przerwanie łańcuchów dostaw żywności. Ukraina była przecież jednym z największych światowych eksporterów zbóż. Ambasador zwróciła też uwagę, że Polska odgrywa ważną rolę w pomocy walczącej Ukrainie, co jest wyraźnie widoczne z perspektywy Azji Południowo-Wschodniej.
Kolejny głos zabrał ambasador Koreańskiej Republiki Ludowo Demokratycznej JE Choe Il, który przypomniał o gotowości jego kraju do obrony i serii uroczystości, które w memoratywny sposób celebrowały rocznice urodzin kolejnych przywódców państwa. Ponadto JE Il zwrócił uwagę, że wirus COVID-19 dotarł również do jego kraju w efekcie czego zmarło wielu obywateli. Trudna sytuacja epidemiczna wymusiła na władzach państwa zastosowanie nadzwyczajnych środków przez co udało się zahamować rozwój zarazy. KRLD walczy z wirusem przez wprowadzenie „nadzwyczajnych kwarantann”, co należy z pewnością rozumieć jako lokalną formę zamknięcia kraju.
Ważnym gościem i istotnym partnerem tegorocznego Kongresu był Azerbejdżan. Republika Azerbejdżanu obok Królestwa Tajlandii miała „swój” dzień przed oficjalną celebrą otwarcia. 18 maja dzień przed uroczystym otwarciem w toruńskim Dworze Artusa odbył się Dzień Azerbejdżanu podczas, którego zwiedzający mogli spróbować azerskich specjałów w tym słynnych azerskich win. JE Nargiz Gurbanova przypomniała olbrzymi wkład jej kraju w tranzyt azjatyckich produktów do Europy i prawie dwa tysiące lat tradycji w produkcji i handlu jedwabiu. Azerbejdżan od czasów starożytnych leży na szlaku towarów przewożonych z Dalekiego Wschodu do Europy.
JE Ziyad Raoof pełnomocnik Rządu Regionalnego Kurdystanu w Polsce mówił o trudnościach jakie w chwili obecnej spotykają Irak. Republika od lat próbuje skutecznie stanąć na nogi, co nie jest łatwe ze względu na federacyjny charakter państwa, które zmaga się z konfliktami religijnymi i etnicznymi podgrzewanymi umiejętnie przez sąsiadów. Z jego, kurdyjskiej, perspektywy odbudowa Iraku po zwycięstwie nad Państwem Islamskim przebiegała by szybciej, gdyby nie obstrukcja parlamentarna w jakie znalazła się Republika po ostatnich wyborach. JE przypomniał także znaczenie Kurdów w zwycięstwie nad Państwem Islamskim i problem uchodźczy z jakim zmaga się Kurdystan. W Iraku bowiem pozostało wciąż wielu uchodźców wewnętrznych, którzy nie chcą, lub nie mogą powrócić do swoich domów. Olbrzymie połacie kraju zostały zniszczone przez wojnę z samozwańczym Kalifatem i rządowi centralnemu w Bagdadzie wciąż trudno jest się z tym uporać.
Nie mogło też zabraknąć promocji książek Wydawnictwa Adam Marszałek, które od lat cieszą się dużym zaufaniem czytelników, i Ministerstwa Edukacji i Nauki, o czym świadczy wysoka punktacja ich monografii. Po raz kolejny ukazał się też cykl monografii złożonych z tekstów publikowanych na podstawie referatów wygłoszonych na poprzednich kongresach. Zawarte w nich rozdziały prezentują aktualny stan badań dotyczący różnych aspektów związanych z historią i współczesnością Azji.
Już po ceremonii oficjalnego otwarcia obrad zebrani w Toruniu badacze z całego świata zaczęli obrady w panelach, które gromadziły zarówno specjalistów jak i gości, którzy chcieli pogłębić swoją wiedzę na tematy związane z funkcjonowaniem złożonych relacji międzynarodowych.
20 maja od godziny 9:00 w toruńskim Teatrze Muzycznym obradował panel poświęcony „Ewolucji systemów politycznych w Azji”. Pierwszy głos w panelu zabrał prof. Zbigniew Wiktor z Uniwersytetu Warszawskiego, który mówił o Stanie obecnym i perspektywach socjalizmu nie tylko w Chinach. Profesor zwrócił uwagę, że chińska, jakkolwiek by to nie brzmiało, wolnorynkowa, wersja socjalizmu jest rodzajem trzeciej drogi, która wciąż ciekawi wiele państw Azji i Afryki. Chiny zwłaszcza po amerykańskiej kompromitacji w Afganistanie stały się silniejszym graczem w Azji Centralnej i mimo prób zawłaszczenia regionu przez Moskwę wciąż nie odpuszczają sprawy dominacji w regionie, który ma kluczowe znaczenie dla rozwoju chińskiej strategii nowych jedwabnych szlaków. Strategii, która wpisuje się w wielowiekową i konsekwentnie realizowaną taktykę uzależniania od siebie innych państw. Chiński imperializm bardzo rzadko stosował środki przymusu bezpośredniego w postaci militarnych interwencji. Olbrzymie imperium Państwa Środka przez stulecia konsekwentnie wymuszało korzystne dla siebie umowy handlowe na swoich sąsiadach prowadząc stopniowo do ich wasalizacji. Profesor zwrócił też uwagę, że chiński socjalizm i wsparcie dla krajów „rozwijających się” może być atrakcyjny również ze względu na fakt, że oficjalnie głoszone przez Waszyngton pacyfistyczne postulaty okazały się nieprawdą a USA nie zrezygnowały z rozwoju przemysłu zbrojeniowego po upadku Związku Sowieckiego.
Wypowiedział się też prof. Jerzy Sekielski z Wyższej Szkoły Finansów i Prawa w Bielsku Białej, który w referacie Japonia wczoraj, dziś, jutro mówił o japońskiej strategii kulturowego asymilowania obcych wpływów i przystosowywania ich do własnych potrzeb. Profesor opisał także znaczenie rozwoju japońskiej technologii i jej eksportu do innych państw. Japonia szybko po II Wojnie Światowej stała się lokalnym liderem dzięki postawieniu na pierwszym miejscu na rozwój gospodarczy i eksport własnej kultury.
Kolejny wypowiadał się dr Tomasz Sińczak, który mówił o Początku panowania dynastii Sasanidów w Iranie. Doktor zwrócił uwagę na długotrwały proces przejmowania kontroli nad olbrzymimi połaciami irańskiego świata przez założyciela ostatniej przedislamskiej dynastii Iranu – Ardaszira I. Wbrew obiegowej opinii symboliczny początek panowania dynastii czyli zwycięstwo Ardaszira nad Artabanosem – ostatnim Arsacydą na równinie Hormizdagan 18 kwietnia 224 roku był tylko epizodem w długotrwałym procesie pacyfikacji kraju. Procesie w którym walka o poszczególne regiony kraju zaowocowała konfliktem z partyjską linią Arsacydów a finalnie również długotrwałym sporem z Cesarstwem Rzymskim.
Ostatnią prelegentką w tym panelu była profesor Grażyna Strand, która wygłosiła referat zatytułowany Powrót rządów konserwatywnych w Republice Korei: Yoon Suk Yeol, który był niejako kontynuacją kilku zeszłorocznych dyskusji prowadzonych na panelach skoncentrowanych na zagadnieniach związanych z podzielonym na dwie części Półwyspem Koreańskim.
Zdjęcie ilustracyjne: Organizatorzy IX MKA (https://kongresazja.pl/index.php/pl/)
