Przedstawiamy kolejny raport energetyczny Trójmorza, obejmujący listopad 2022 roku.
Podsumowanie sytuacji rynkowej w Europie
- W listopadzie 2022 r. nastąpił wzrost notowań gazu ziemnego w Europie. Tego typu sytuacja była konsekwencją przede wszystkim spadku temperatur, co skutkowało zwiększonym zapotrzebowaniem na surowiec ze strony gospodarstw domowych. Na kontynencie utrzymywały się w trakcie miesiąca duże dostawy w formie LNG oraz wzrosły w niewielkim zakresie z Rosji (funkcjonuje obecnie jedynie gazociąg TurkStream oraz transport przez terytorium Ukrainy), natomiast spadły w odniesieniu do Norwegii (efekt prac remontowych). W trakcie miesiąca także na solidnym poziomie dostawy z Algierii oraz Azerbejdżanu. Z dostępnych danych wynika, że zapotrzebowanie na surowiec w okresie styczeń-wrzesień 2022 r. w państwach UE było niższe o 10,3% niż w 2021 r. oraz o 7,2% mniejsze w porównaniu do średniej w tym okresie z lat 2019-2020.
- W listopadzie 2022 r. temperatura w Europie była wyższa niż w 2021 r. (10,6°C vs. 9,9°C w 2021 r.). Zasadniczo był to ciepły miesiąc, przy czym temperatura była wyższa niż średnia w tym okresie w państwach Europy Zachodnie oraz na Południu (głównie część wschodnia).
- W Europie w listopadzie 2022 r. nastąpił wzrost poziomu wypełnienia magazynów, co było konsekwencją dużej dostępności surowca w formie skroplonej, co umożliwiło szybkie uzupełnienie magazynów w okresie rosnącej konsumpcji. W efekcie w listopadzie 2022 r. poziom wypełnienia magazynów w UE wyniósł średnio 94,8% i był to pierwszy od kilku lat miesiąc, gdzie w tym okresie wzrosły zapasy (dynamika przyrostu wyniosła 2,6%, a średnio w latach 2019-2021 spadek zapasów w tym okresie wyniósł 2,4%).
- Poziom wypełnienia magazynów należących wcześniej do Gazprom PJSC w Europie (Austria, Holandia, Niemcy) uległ wzrostowi – w listopadzie 2022 r. był to poziom 96,7% wobec 91,1% w październiku 2022 r.).
Państwa bałtyckie
- W państwach bałtyckich dostawy surowca w listopadzie 2022 r. łącznie wyniosły 511 mln m3, a więc więcej o 149% niż miesiąc wcześniej (nastąpiła korekta danych w odniesieniu do dostaw poprzez terminal LNG w Kłajpedzie, w którym nastąpiła przerwa technologiczna pod koniec września 2022 r. i trwała przez cały październik 2022 r.). Dostawy w trakcie miesiąca na Litwę były realizowane wyłącznie poprzez terminal LNG w Kłajpedzie, natomiast w odniesieniu do Łotwy oraz Estonii nastąpiła istotna zmiana, ponieważ nastąpiło całkowite wstrzymanie importu z Rosji (może nastąpić weryfikacja danych w późniejszym czasie). Na wielkość dostaw wpływa przede wszystkim sytuacja gospodarcza oraz wysokie ceny surowca, co przekłada się na mniejsze jego zapotrzebowanie. Niemniej jednak można i tak oczekiwać odbicia, biorąc pod uwagę coraz trudniejsze warunki pogodowe, a tym samym wzrost konsumpcji ze strony odbiorców indywidualnych. Na Litwie, Łotwie oraz Estonii zapotrzebowanie na surowiec mniejsze w okresie styczeń-wrzesień 2022 r. łącznie o 29,5% w porównaniu do tego samego okresu w 2021 r.
- Na Łotwie najniższy spośród państw UE poziom wypełnienia magazynów, ale sytuacja energetyczna stabilna.
Państwa Grupy Wyszehradzkiej (bez Polski)
- Dostawy gazu ziemnego na Węgry w listopadzie 2022 r. wyniosły 682 mln m3, a więc spadły w stosunku do października 2022 r. o 43%. Tego typu spadek dostaw może być tłumaczony przede wszystkim zakończeniem obowiązywania w okresie wrzesień-październik 2022 r. umowy z Rosją na dodatkowe dostawy surowca. W listopadzie 2022 r. już nie obowiązywało porozumienie, co sprawiło, że import był na bardzo niewielkim poziomie (spadki w odniesieniu do wszystkich kierunków dostaw, w tym głównie z Rumunii oraz Słowacji). Na wielkość dostaw nie miały wpływu zawirowania wokół Mołdawii, gdyż z Ukrainy import jest realizowany na niewielkim poziomie. Wypełnienie magazynów wzrosło, chociaż i tak jest drugie najniższe w UE (85,7%).
- W odniesieniu do Rep. Czeskiej i Rep. Słowackiej nastąpił spadek przepływu surowca przez te państwa odpowiednio o 22% m/m oraz 8% m/m. W trakcie miesiąca dostawy poprzez Słowację z kierunku Ukrainy, a więc z Rosji wzrosły nieznacznie, bowiem o 1,3% m/m (obecnie obok TurkStream jedyny funkcjonujący kanał eksportowy Rosji). W trakcie miesiąca wzrósł poziom wypełnienia magazynów. Pojemności magazynowe w trakcie miesiąca wzrosły odpowiednio o 7% (Czechy) i 2% (Słowacja). Dostawy do Rep. Czeskiej stabilne pomimo prac remontowych na terminalu Eems Energy Terminal w Holandii.
Państwa bałkańskie UE
- W państwach bałkańskich należących do Unii Europejskiej dostawy surowca w listopadzie 2022 r. łącznie wyniosły 682 mln m3 (spadek o 9,7% m/m), z czego wzrosły w odniesieniu do Słowenii, ale spadły do Bułgarii, Chorwacji oraz Rumunii. W Chorwacji większość (72%) dostaw w listopadzie 2022 r. była realizowana poprzez terminal LNG na wyspie Krk, natomiast import z innych kierunków nieco mniejszy tak jak produkcja krajowa (spadek o 5,1% m/m). W Słowenii wzrosły dostawy surowca zarówno z Włoch, jak i z Austrii (efekt mniejszego zapotrzebowania na gaz ziemny, który jest mniejszy o ok. 8% r/r). W Rumunii spadek krajowej produkcji (1%), ale jednocześnie nastąpiły spadki dostaw z kierunków bułgarskiego oraz węgierskiego. Dostawy do Bułgarii zmalały, chociaż utrzymują się na stabilnym poziomie w odniesieniu do terminala LNG w Grecji (import via nowy gazociąg IGB). Zasadniczo w tych państwach konsumpcja mniejsza o ok. 16% r/r.
- W państwach bałkańskich dostrzegalne są efekty działań na rzecz zwiększenia poziomu wypełnienia magazynów (częściowo efekt niższej konsumpcji). W efekcie poziom zapasów wzrósł we wszystkich państwach (średnie wypełnienie – 95,5%), z czego wzrosty były różne i wyniosły odpowiednio 10% m/m (Bułgaria), 1% m/m (Chorwacja) oraz 6% m/m (Rumunia).
fot. pixabay/analogicus
