Raport energetyczny Trójmorza – październik 2022

Prezentujemy raport energetyczny krajów Inicjatywy Trójmorza, obejmujący październik 2022 r.

Sytuacja rynkowa w Europie

W październiku 2022 r. nastąpił spadek notowań gazu ziemnego w Europie. Tego typu sytuacja była konsekwencją przede wszystkim wyższej niż w ostatnich latach w tym okresie temperatury, co przełożyło się na mniejsze zapotrzebowanie na surowiec do celów grzewczych. Dodatkowo, utrzymujące się w ostatnim czasie wysokie ceny gazu ziemnego sprawiły, że mniejsze było zużycie tego surowca także w sektorze przedsiębiorstw (głównie przemysł chemiczny). W trakcie miesiąca wzrosły dostawy w formie skroplonej (LNG) oraz z Norwegii, natomiast spadły w odniesieniu do Rosji (dostawy są realizowane jedynie poprzez Słowację oraz gazociąg TurkStream/Balkan Stream), a także Algierii (dostawy gazociągami).

W październiku 2022 r. temperatura w Europie była wyższa niż w 2021 r. (17,8°C vs. 15,6°C w 2021 r.). Uwzględniając średnią z ostatnich 5 lat był to jeden z najcieplejszych miesięcy w tym okresie roku. W listopadzie 2022 r. – zgodnie z uwarunkowaniami sezonowymi – temperatura powinna spaść, przy czym głównie dopiero od połowy miesiąca, a jednocześnie oczekuje się, że będzie wyższa niż w listopadzie 2021 r. o 0,6°C.

W Europie w październiku 2022 r. trwał wzrost poziomu wypełnienia magazynów, z uwagi na uwarunkowania pogodowe oraz wysokie ceny surowca we wcześniejszych miesiącach. Wraz ze spadkiem konsumpcji poziom zapasów wzrósł do wielkości oczekiwanych przez Komisję Europejską (efekt także dużych dostaw z Norwegii oraz w formie LNG). W efekcie w październiku 2022 r. poziom wypełnienia magazynów w UE wyniósł średnio 92,2%, chociaż dynamika przyrostu zapasów nieco wyhamowała i wyniosła jedynie 7,1% m/m wobec 9,7% m/m miesiąc wcześniej). Poziom wypełnienia magazynów należących wcześniej do Gazprom PJSC w Europie (Austria, Holandia, Niemcy) uległ także wzrostowi – w październiku 2022 r. był to poziom 91,1%.

Państwa bałtyckie

W państwach bałtyckich dostawy surowca w październiku 2022 r. łącznie wyniosły 478 mln m³, a więc więcej o 14% niż miesiąc wcześniej. W tym okresie wzrósł import w odniesieniu zarówno do Litwy w stosunku do września 2022 r. (14% m/m) oraz do rynków Łotwy i Estonii (także 14% m/m). Dostawy na Litwę były realizowane wyłącznie poprzez terminal LNG w Kłajpedzie, natomiast w odniesieniu do Łotwy oraz Estonii nastąpił ponownie wzrost importu z Litwy (ten kierunek odpowiadał za 85% dostaw). Na wielkość dostaw wpływa przede wszystkim wysoka cena surowca, co powoduje, że największy importer z Litwy firma Achema AB (producent nawozów sztucznych) zmniejszył produkcję. W tej sytuacji konsumpcja wewnętrzna na Litwie w okresie styczeń-sierpień 2022 r. była mniejsza o 36% w porównaniu do tego samego okresu w 2021 r.

Na Łotwie utrzymuje się – w porównaniu do innych państw Europy Środkowej – niski poziom wypełnienia magazynu w Inčukalns (54,9% vs. 78,6% w tym samym okresie w 2021 r), a dynamika przyrostu zapasów jest niewielka – w ciągu miesiąca zapasy wzrosły jedynie o 3,4%. Wysoka temperatura sprawiła, że w październiku 2022 r. zapasy wzrosły, pomimo iż sezonowo powinny ulec obniżeniu.

Państwa Grupy Wyszehradzkiej (bez Polski)

Dostawy gazu ziemnego na Węgry w październiku 2022 r. wyniosły 1194 mln m³, a więc wzrosły w stosunku do września 2022 r. o 19,6%. Duża cześć z tych dostaw została skierowana do magazynów (5 magazynów o łącznej zdolności magazynowej wynoszącej 5,1 mld m³ rocznie). Dostawy z kierunku ukraińskiego były na niewielkim poziomie (0,9%), które w przeszłości były zdecydowanie wyższa (15% w październiku 2021 r.). W trakcie miesiąca wzrosły natomiast dostawy ze Słowacji, ale nadal największe znaczenie ma Serbia (43%). Wypełnienie magazynów w surowiec w tym państwie utrzymuje się na niskim poziomie (79,3%), chociaż jest to wielkość zbliżona do wymagań określonych przez Komisję Europejską (tylko na Łotwie poziom zapasów niższy).

W odniesieniu do Rep. Czeskiej i Rep. Słowackiej nastąpił wzrost przepływu surowca przez te państwa odpowiednio o 38% m/m oraz 20% m/m. W trakcie miesiąca wzrósł poziom wypełnienia magazynów, a więc dużą rolę odegrała kwestia zapotrzebowania na surowiec oraz wysokie temperatury. Pojemności magazynowe w trakcie miesiąca wzrosły odpowiednio o 6% (Czechy) i 7% (Słowacja). Dostawy z Rosji poprzez terytorium Słowacji do Europy spadły o 6% w porównaniu do września 2022 r. – obok TurkStream jedyny kierunek importu.

Państwa bałkańskie UE

W państwach bałkańskich należących do Unii Europejskiej dostawy surowca w październiku 2022 r. łącznie wyniosły 749 mln m³ (wzrost o 4,5% m/m), z czego wzrosły w odniesieniu do Chorwacji, Słowenii oraz Rumunii, ale spadły do Bułgarii. Uwarunkowania pogodowe oraz malejące zapotrzebowanie na surowiec ze strony przede wszystkim przedsiębiorstw powoduje, że gaz ziemny jest w dużej mierze kierowany do magazynów. W Chorwacji większość (71%) dostaw w październiku 2022 r. była realizowana poprzez terminal LNG na wyspie Krk, natomiast import z innych kierunków nieco mniejszy tak jak produkcja krajowa (spadek o 0,12% m/m). W Słowenii wzrosły dostawy surowca z Włoch i spadły z północny poprzez Austrię (niewielka dostępność surowca z Rosji). W Rumunii spadek krajowej produkcji (2%), ale jednocześnie wzrost dostaw z kierunku bułgarskiego oraz węgierskiego (dostawy z tego kierunku zostały wznowione po dwóch miesiącach). Dostawy do Bułgarii zmalały, chociaż otwarty na początku miesiąca interkonektor Grecja-Bułgaria (IGB) doprowadził do zmiany kierunków importu (w listopadzie 2022 r. mają zostać zrealizowane dostawy dwóch ładunków LNG poprzez Grecję).

Poziom zapasów wzrósł we wszystkich państwach (średnie wypełnienie – 90%), z czego wzrosty były różne i wyniosły odpowiednio 14% m/m (Bułgaria), 11% m/m (Chorwacja) oraz 11% m/m (Rumunia).

fot. pixabay/ds_30