Raport energetyczny Trójmorza – sierpień 2022 [RAPORT]
Sytuacja na rynku energii w Europie. Przedstawiamy raport energetyczny Trójmorza – sierpień 2022.
Podsumowanie sytuacji rynkowej w Europie
W sierpniu 2022 r. nastąpił wzrost notowań gazu ziemnego do poziomu 69,4 USD/mmbtu wobec 50,9 USD/mmbtu w lipcu 2022 r. (giełda TTF), co było efektem mniejszych dostaw gazu ziemnego z Rosji łącznie o 12,8% m/m (oficjalnym powodem była konieczność przeprowadzenia kolejnych prac konserwacyjnych w stacji kompresorowej Portowaja), dalszych problemów w elektrowniach jądrowych we Francji (nie działały 32 reaktory z 56 należących do firmy EDF) i trudnych warunków pogodowych (susza doprowadziła do zmniejszenia poziomu wody w rzekach i tym samym wpłynęła na transport m.in. węgla do elektrowni). Wraz z wysokimi notowaniami spadło wykorzystanie gazu ziemnego, którego zapotrzebowanie w okresie styczeń-czerwiec 2022 r. zmniejszyło się o 11,8% wobec tego samego okresu w 2021 r. Na wzrost notowań oddziaływały także zmniejszone dostawy surowca z Norwegii (5,8% m/m) oraz drogą morską w postaci skroplonej (10,1% m/m).
W sierpniu 2022 r. temperatura w Europie była wyższa niż w 2021 r. (27,5°C vs. 24,7°C w 2021 r.). Zasadniczo był to kolejny miesiąc ciepły, z bardzo niskim poziomem opadów, co przełożyło się na suszę w wielu częściach kontynentu. We wrześniu 2022 r. temperatura powinna być niższa niż we wrześniu 2021 r. o 0,2°C.
W Europie trwa dynamiczny proces wzrostu poziomu wypełnienia magazynów i to pomimo trudności wynikających ze spadkiem dostaw z Rosji oraz alternatywnych kierunków (Norwegia, LNG). Wraz z wysokimi notowaniami (rządowe programy oszczędnościowe) oraz uwarunkowaniami pogodowymi spadło zapotrzebowanie na surowiec. W efekcie w sierpniu 2022 r. poziom wypełnienia magazynów w UE wyniósł średnio 76,2%. Poziom wypełnienia magazynów należących wcześniej do Gazprom PJSC w Europie (Austria, Holandia, Niemcy) uległ także wzrostowi (w sierpniu 2022 r. był to poziom 59,2% wobec 45,1% w lipcu 2022 r.).
Państwa bałtyckie
W państwach bałtyckich dostawy surowca w sierpniu 2022 r. łącznie wyniosły 473 mln m3, z czego wzrosły w odniesieniu do Litwy w stosunku do sierpnia 2022 r. (5% m/m), natomiast spadły w odniesieniu do rynków Łotwy oraz Estonii (44,7% m/m). Dostawy na Litwę były w pełni realizowane poprzez terminal LNG w Kłajpedzie, a poprzez punkt w Kiemenai (dostawy z Rosji) jedynie w kontekście dostaw tranzytowych dla Obwodu Kaliningradzkiego. W odniesieniu do Łotwy oraz Estonii sytuacja podobna, gdyż większość dostaw była realizowana z Litwy (85,4%) z terminala LNG w Kłajpedzie, a tylko częściowo z Rosji (14,6%). Duży spadek dostaw na Łotwę i do Estonii jest efektem wstrzymania dostaw z kierunku rosyjskiego, co jednocześnie przełożyło się na niewielką dynamikę wzrostu zapasów (0,6% m/m). Obecnie poziom wypełnienia magazynu w Inčukalns wynosi jedynie 49,6% wobec 72,1% w tym samym okresie w 2021 r.
Sytuacja energetyczna w tych państwach w miarę stabilna, ale niski poziom zapasów będzie negatywnie oddziaływać na poszczególne państwa. Kluczowe będzie zwiększenie dostaw z kierunków alternatywnych oraz przyspieszenie prac nad budową nowych terminali LNG (Paldiski, Skulte).’
Państwa Grupy Wyszehradzkiej (bez Polski)
Dostawy gazu ziemnego na Węgry w sierpniu 2022 r. wyniosły 1045 mln m3, a więc wzrosły w stosunku do lipca 2022 r. Niemniej jednak nie są to wielkości optymalne, a rząd Węgier obawia się, że nie uda się wypełnić magazynów. Tym samym doszło do zawarcia umowy na zwiększone dostawy surowca z Rosji (ponad już zakontraktowane wolumeny), które będą realizowane w ciągu dwóch najbliższych miesięcy (wrzesień-październik 2022 r.). Przewiduje się, że dostawy wzrosną z poziomu 2,6 mln m3 dziennie (sierpień 2022 r.) do 5,8 mln m3 dziennie w ciągu tych dwóch miesięcy. Co ważne, Węgry opowiadały się za zwiększeniem dostaw w ramach kontraktu długoterminowego (4,5 mld m3 rocznie) o dodatkowe 700 mln m3 rocznie, a zamiast tego dostawy będą ustalane częściej. W sierpniu 2022 r. średni poziom wypełnienia magazynów na Węgrzech wyniósł 58,3% i był mniejszy niż średnia w tym miesiącu z lat 2019-2021 r. o ponad 24%.
W odniesieniu do Rep. Czeskiej i Rep. Słowackiej nastąpił spadek przepływu surowca przez te państwa w związku z wojną na Ukrainie odpowiednio o 13% m/m oraz 28% m/m. Pojemności magazynowe w tych dwóch państwach wzrosły odpowiednio o 6% (Czechy) i 8% (Słowacja).
Państwa Bałkańskie (UE)
W państwach bałkańskich należących do Unii Europejskiej dostawy surowca w sierpniu 2022 r. łącznie wyniosły 987 mln m3, z czego wzrosły w odniesieniu do Bułgarii (7% m/m), Chorwacji (26% m/m) oraz Słowenii (51% m/m), natomiast spadek miał miejsce w dostawach do Rumunii (10% m/m). Dostawy do Rumunii spadły, pomimo także zmniejszonego krajowego wydobycia (3% m/m), ale mniejsze zapotrzebowanie (efekt wysokich cen) sprawiły, że wzrósł poziom wypełnienia magazynów o 16% m/m. W odniesieniu do Chorwacji nastąpił wzrost dostaw w formie LNG (6%), przy czym spadła produkcja (1%). Tego typu sytuacja doprowadziła do wzrostu wypełnienia magazynów (przyrost w ciągu miesiąca o prawie 24% – najlepszy wynik w UE). Jeżeli chodzi o Słowenię praktycznie całość dostaw jest realizowana z Austrii (99%), co pomimo problemów z dostawami surowca z Rosji poprzez Słowację i Niemcy nie wpłynęło na importowane wielkości.
Sytuacja energetyczna jedynie w Bułgarii trudna, z uwagi na zbliżające się wybory parlamentarne (2 października 2022 r.) oraz prorosyjskie nastawienie rządu. Zasadniczo istnieje groźba renegocjacji umowy z Rosją i wznowienia dostaw surowca z tego kierunku, co jest efektem braku konkretnych działań dywersyfikacyjnych ze strony rządu. Tego typu sytuacja może doprowadzić do zwiększenia uzależnienia energetycznego od Rosji.
