Rosja i Iran podpisały gigantyczną umowę na budowę ośmiu reaktorów jądrowych
9 czerwca 2025 roku Rosja i Iran sfinalizowały kluczową umowę dotyczącą budowy ośmiu reaktorów jądrowych na terenie Iranu – poinformował Ebrahim Rezaei, rzecznik komisji bezpieczeństwa narodowego Iranu. To strategiczny krok, który pogłębia energetyczną współpracę pomiędzy Moskwą a Teheranem, przyczyniając się do rozwoju cywilnej energetyki jądrowej Iranu.
Lokalizacje i współfinansowanie: Buszehr i Iran‑Hormoz
Cztery nowe reaktory mają powstać w Buszehrze, gdzie już działa irańsko-rosyjska elektrownia o mocy 1000 MW uruchomiona przez Rosatom w 2011 r. Kolejne cztery powstaną w projekcie Iran‑Hormoz w południowej prowincji Hormozgan, w okolicach Minab i Sirik, w ramach inwestycji o szacowanej łącznej mocy 5 GW i koszcie rzędu 15 mld USD. Rosja nie tylko dostarczy technologię i paliwo jądrowe, ale także wesprze projekt finansowo, oferując kredyty na realizację kontraktów, w tym dalsze fazy rozbudowy Buszehr.
Projekt o charakterze cywilnym, ale z geopolitycznym znaczeniem
Iran podkreśla, że ambitna budowa reaktorów ma charakter wyłącznie pokojowy i odpowiada międzynarodowym standardom bezpieczeństwa jądrowego. Inwestycja wpisuje się w potrzebę zaspokojenia rosnącego zapotrzebowania energetycznego kraju oraz przeciwdziałania skutkom sankcji. Jednocześnie porozumienie koresponduje z umową o dostawach rosyjskiego gazu ziemnego na 55 mld m³ rocznie, co stanowi równowartość wolumenu Nord Stream 1.
Iran do tej pory dysponuje jednym czynnym reaktorem w Buszehrze. W toku jest budowa drugiego bloku w tym samym miejscu, a kolejne cztery reaktory mają powstać na południu kraju ze wsparciem Rosji. Ponadto Iran planuje budowę elektrowni jądrowej o mocy 300 MW w prowincji Chuzestan, co stanowi dowód na dynamiczny rozwój narodowego programu nuklearnego.
Reakcje międzynarodowe i bezpieczeństwo
Umowa budzi międzynarodowe obawy związane z potencjalnym wzmocnieniem zdolności nuklearnych Iranu. Mohammad Eslami z Irańskiej Organizacji Energii Atomowej zapewnił, że projekt będzie realizowany wyłącznie w celach cywilnych. Jednak w kontekście napięć regionalnych, jak ataki izraelskie na cele jądrowe w Iranie (np. w Natanz) oraz amerykańskie obawy co do irańskich programów wzbogacania uranu, projekt ten ma wymiar nie tylko gospodarczy, ale również geopolityczny.
Rosja jako kluczowy partner jądrowy
Rosatom staje się centralnym graczem w tej umowie – dostarcza technologie reaktorowe, paliwo i finansowanie. To kolejny przykład rosyjskiej strategii eksportowej w sektorze energetyki jądrowej, gdzie Moskwa zwiększa swoje wpływy poprzez długoterminowe, kompleksowe projekty energetyczne. Współpraca Rosji i Iranu obejmuje także sektor gazowy, ropopochodny, a nawet rolnictwo i bankowość – wartość tych kontraktów sięga miliardów dolarów.
Nowa jakość w geopolityce Bliskiego Wschodu
Ta strategiczna współpraca wpisuje się w szerszy obraz pogłębiania relacji Rosji z Teheranem – nie tylko gospodarczego, ale też militarnego. Rosja importuje m.in. irańskie drony, a Moskwa i Teheran koordynują działania w regionie, co wzmacnia ich pozycję przed karami zachodnimi
Umowa na budowę ośmiu reaktorów jądrowych to historyczny krok w rozwoju irańskiej energetyki. Jego skutki są wielowymiarowe: wzmacnia bezpieczeństwo energetyczne Iranu, rozszerza globalny zasięg Rosatomu i wpisuje się w głęboką integrację obu państw. Jednocześnie budzi obawy międzynarodowe – wobec potencjalnych militarno-nuklearnych implikacji oraz wzrostu zależności Irańczyków od Moskwy. Z tego względu jej realizacja będzie bacznie obserwowana, zarówno przez opinię publiczną, jak i agencje nadzoru nuklearnego.
Źródła: portaltechnologiczny.pl
