W rozmowie z dr hab. Adamem Burakowskim, profesorem Instytutu Studiów Politycznych PAN i byłym ambasadorem RP w Indiach, analizujemy najnowszy konflikt między dwoma potęgami atomowymi – Indiami i Pakistanem.
Indie ogłosiły rozpoczęcie działań wojskowych w Pakistanie, co oznacza eskalację długoletniego sporu o region Kaszmir. Od ponad siedmiu dekad ten obszar, zamieszkiwany głównie przez muzułmanów, jest przedmiotem sporów pomiędzy dwoma sąsiadującymi państwami. Częściowo należący do Indii, a częściowo do Pakistanu, Kaszmir od lat stanowi arenę napięć i starć, które w ostatnich dniach przybrały na sile. Wydawało się, że sytuacja powoli się stabilizuje, jednak od 22 kwietnia nadzieje na pokojowe rozwiązanie zostały brutalnie pogrążone.
W ostatnich tygodniach narastały obawy przed możliwą eskalacją konfliktu. 22 kwietnia miało miejsce poważne zdarzenie terrorystyczne w okolicach miasta Pahalgam, w którym zginęło 26 osób, a 17 zostało rannych.
—„To jest miejscowość turystyczna, grupa terrorystyczna strzelała do turystów”— podkreślił prof. Adam Burakowski.
Indie oskarżyły Pakistan o wspieranie zamachu i określiły ten incydent jako najbardziej krwawy atak na ludność cywilną w regionie od początku XXI wieku. Pakistan oczywiście zaprzeczał jakiejkolwiek odpowiedzialności. W odpowiedzi Indie zdecydowały się na przeprowadzenie operacji militarnych, ukierunkowanych na infrastrukturę terrorystyczną zarówno w Pakistanie, jak i w części Kaszmiru kontrolowanej przez Pakistan. Rząd w Islamabadzie zapowiedział odwet w wybranym przez siebie czasie i miejscu.
7 maja 2025 roku Indie rozpoczęły operację wojskową o nazwie Sindur na terytorium Pakistanu. Nazwa tej operacji, nad którą czuwał sam premier Narendra Modi, ma głębokie odniesienie do ofiar brutalnego ataku w Pahalgam.
Czym tak naprawdę jest Sindur? To tradycyjny czerwony proszek używany przez hinduskie kobiety jako symbol małżeństwa i szczęścia. Premier Modi wybrał tę nazwę, aby uczcić pamięć 25 kobiet, które po tragedii w Pahalgam straciły swoich mężów i stały się wdowami.
Po ataku na Pakistan, na oficjalnym profilu indyjskiej armii na platformie X (dawniej Twitter) pojawiła się grafika przedstawiająca mały pojemnik z czerwonym proszkiem, a podpis brzmiał: „Sprawiedliwość została wymierzona”. Ten sam obraz został wyświetlony podczas konferencji prasowej indyjskiego rządu, podkreślając symboliczne znaczenie operacji i jej wymiar emocjonalny.
—„W tym konkretnym kontekście ma to symbolizować, że jest to operacja ochronna – tak jak mężczyzna chroni swoją żonę”— tłumaczył prof. Burakowski.
Pakistańskie władze odrzuciły oskarżenia Indii, nazywając je bezpodstawnymi, a premier Shehbaz Sharif zażądał przeprowadzenia niezależnego śledztwa w sprawie ataku. Do konfliktu przyznał się Ruch Oporu Kaszmiru, organizacja sprzeciwiająca się indyjskiej dominacji nad regionem. Od tego czasu na granicach terytorium Kaszmiru dochodzi do wymiany ognia i narastających napięć, co pogłębia obawy przed wybuchem pełnoskalowej wojny. Międzynarodowe głosy, w tym z USA, Chin i Unii Europejskiej, wzywają do opanowania sytuacji i poszukiwania pokojowego rozwiązania sporu.
Rozmawialiśmy również z prof. Adamem Burakowskim o szerszym, globalnym wymiarze tego konfliktu oraz o znaczeniu Grupy BRICS i roli Południa w świecie.
