Szczyt Inicjatywy Trójmorza (3SI) w Rydze

Dziś w Rydze rozpoczął się 7 Szczyt Inicjatywy Trójmorza. Wydarzenie może być najważniejszym z dotychczasowych spotkań w ramach Inicjatywy, z uwagi na kontekst w jakim się odbywa. W stolicy Łotwy dyskusję zdominowała kwestia wojny na Ukrainie, bezpieczeństwa regionu, oraz kierunków rozwoju projektu Trójmorza.

W szczycie weźmie udział 8 z 12 prezydentów państw składających się na format 3SI. Co istotne, w trakcie pierwszego dnia szczytu głos zabrał również prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński. Wygłaszając swoją przemowę zdalnie, z Kijowa, podkreślił konieczność włączenia Ukrainy do Inicjatywy:

„Wystarczy popatrzeć na mapę, na nasz region, aby zrozumieć, że tylko wraz z Ukrainą wasze kraje będą mogły realizować cały swój potencjał gospodarczy, ekonomiczny, społeczny” – powiedział

Słowa prezydenta Ukrainy wpisują się w wygłoszoną przez prezesa Stowarzyszenia Trójmorze, prof. Przemysława Żurawskiego vel Grajewskiego, propozycję zawiązania partnerskiej współpracy pomiędzy Trójmorzem a Ukrainą. Zełeński mówił również o roli inicjatywy w odbudowie Ukrainy po zakończeniu wojny i potencjalnych rozwiązaniach problemu widma kryzysu żywnościowego, kreowanego przez rosyjską blokadę portów na Ukrainie.

Ukraina partnerem Trójmorza

Prezydent Andrzej Duda w swoim wystąpieniu w czasie sesji z udziałem prezydentów państw 3SI, wstępnie zaadresował diagnozę prezydenta Ukrainy. W trakcie szczytu, uznając dziejową konieczność zawiązania współpracy z Ukrainą w ramach inicjatywy, podjęto dezycję o przyznaniu jej statusu partnerskiego.

„W związku z tym, że jesteśmy głęboko przekonani, nie mamy właściwie co do tego wątpliwości, że ten status kandydata do Unii Europejskiej zostanie Ukrainie w najbliższym czasie przyznany, postanowiliśmy stworzyć specjalnie nowy rodzaj partnerstwa z państwami Trójmorza, z Trójmorzem obok partnerstwa strategicznego, które ma swój specjalny charakter, także i partnerstwo uczestniczące, czyli participating partner, nowy rodzaj partnerstwa, który nie jest zarezerwowany tylko dla Ukrainy. Przyznaliśmy go dzisiaj Ukrainie, co znajduje swoje odzwierciedlenie w naszej wspólnej końcowej deklaracji, ale zakładamy, że ten sam rodzaj partnerstwa może stać się udziałem tych państw, które leżą w Europie Środkowej, a dzisiaj jeszcze nie są członkami Unii Europejskiej, ale do Unii Europejskiej aspirują, jeżeli będą występowały o status kandydata do UE, jeżeli będą na etapie przyznawania tego statusu będą mogły także wystąpić o przyznanie tego specjalnego statusu partnerskiego w ramach Trójmorza” – mówił PAD

W czasie szczytu poruszane będą również kwestie rozwoju Funduszu Trójmorza, wehikułu finansowego, którego inicjatorem jest Bank Gospodarstwa Krajowego. Prezes BGK i przewodnicząca Funduszu – Beata Daszyńska-Muzyczka – powiedziała, że szczyt to okazja na rozmowy o rozwoju infrastruktury regionu.

„Musimy zwiększyć inwestycje w infrastrukturę logistyczną, energetyczną i cyfrową regionu Trójmorza. Obecne potrzeby w tych trzech sektorach to nawet 650 mld euro – tyle potrzeba, aby dorównać infrastrukturze Europy Zachodniej ” – mówiła o perspektywie konwergencji gospodarczej wschodu z zachodem prezes BGK

Tożsamość percepcji formatu Trójmorza

Podczas szczytu najważniejszym będzie znalezienie wspólnego języka członków 3SI w kwestiach perspektyw i płaszczyzn rozwoju inicjatywy. Istotne jest podkreślenie Trójmorza jako formatu niemającego zastępować Unii Europejskiej, tylko będącego jego uzupełnieniem w wymiarze infrastrukturalno-logistycznej, licującym z dalszą integracją unijną. Ujednolicona i wspólna percepcja tego czym ma być inicjatywa jest warunkiem koniecznym jej sukcesu.