
Kartka z kalendarza. 1 listopada – Pacta conventa Augusta III
Elekcja kolejnego z przedstawicieli dynastii Wettynów na tron polski nie była łatwa. Wynikało to z faktu wielkiego zainteresowania europejskich mocarstw sprawą elekcji władcy w Rzeczpospolitej. Dla obserwatorów ze wszystkich stolic kontynentu stawało się powoli jasne, że Rzeczpospolita zamienia się w przedmiot polityki znacznie od niej potężniejszych państw. Wojna o tron polski i przeforsowanie kandydatury Augusta III stały się dla Paryża dość nieoczekiwaną porażką i manifestacją mocarstwowych możliwości Petersburga.
Podwójna elekcja
Na początku września 1733 przybył do Warszawy w przebraniu kupca Stanisław Leszczyński popierany przez dwór w Wersalu kandydat na króla polski. 12 IX został wybrany na króla a w tydzień później zaprzysiągł swoje pacta conventa. Nie dane mu było jednak objąć tron ze względu na interwencję wojsk rosyjskich, które ruszyły by „nakłonić” go do opuszczenia kraju i wesprzeć kandydaturę syna Augusta II. Syn poprzedniego władcy polski August III urodził się w 1696 roku w Dreźnie. W chwili elekcji był więc w sile wieku i ze względu na wykształcenie i zamiłowanie do literatury i sztuki dla wielu przedstawicieli szlachty był uosobieniem „zachodniego”, nowoczesnego monarchy i, paradoksalnie dzięki wspomnieniu o ojcu, gwarantem starych szlacheckich swobód.
Wojna o tron polski
Wojna o tron polski zwana także błędnie polską wojną sukcesyjną, wybuchła 10 X 1733. Francja wypowiedziała ją Habsburgom wykorzystując pretekst w postaci rosyjskiej i austriackiej interwencji w polską elekcję. Grając w obronie Leszczyńskiego Francuzi zdobyli Lotaryngię i Mediolan. W Rzeczpospolitej działali jednak opieszale. Rosyjska przewaga była bardzo duża, ponadto Leszczyński i jego stronnicy znaleźli się w oblężeniu w Gdańsku i musieli sobie radzić z potężnym korpusem rosyjskim ostrzeliwującym miasto z artylerii. August III zaprzysiągł swoje monarsze zobowiązania 1 XI 1733 i wraz z popierającymi go armiami mocarstw parł do koronacji. Do której finalnie doszło 17 I 1734.
Początek rządów Augusta III
Wbrew dość obiegowej opinii o braku zainteresowania Augusta III sprawami polskimi król przystąpił dość energicznie do prób ustanowienia wspólnego dla Saksonii i Rzeczpospolitej rządu. Mianował wielu Polaków na saskie urzędy. Miało to dobry wpływ na edukację części elit, które miały okazję zobaczyć jak funkcjonuje nowoczesne państwo. August III ufundował też ponad osiemset stypendiów dla studentów z Polski, którzy mieli okazję kształcić się w Dreźnie.