Kartka z kalendarza. 10 listopada – Bitwa pod Warną

Wielkie starcie pod Warną przeszło do historii jako spektakularna klęska jagiellońskich planów wobec Węgier i papieskich pomysłów dotyczących wyparcia z Europy Środkowej Osmanów oraz odzyskania Konstantynopola dla świata chrześcijańskiego. Warna pogrzebała też jakiekolwiek plany powrotu pomysłów krucjatowych wśród europejskich elit politycznych. Zbyt dużo wzajemnie sprzecznych interesów wykluczało takie rozwiązania. Los Europy Środkowej na długo miał być naznaczony turecką obecnością.

Misja legata

Dzięki porozumieniu legata papieskiego Juliusza Cesariego i Władysława w 1442 roku rozpoczęły się przygotowania do krucjaty przeciwko Turkom. Ku wielkiej satysfakcji papieża Eugeniusza IV Władysław bardzo zapalił się do tego pomysłu. Kampania ruszyła jesienią 1443 roku Władysław z pomocą wybitnego węgierskiego wodza Hunyadego z powodzeniem zniszczył siły tureckie pod Sofią i Zlaticą. Klęski Osmanów na Bałkanach dawały nadzieję wielu społecznościom bałkańskim na wyzwolenie z niewoli. Władysław wrócił do Budy jako zwycięzca i zobowiązywał się do kontynuowania ofensywy. Klęski Osmanów były tak bolesne, że postanowili oni poprosić o rozejm. Dziesięcioletnie zawieszenie broni miało być niezwykle pozytywne w skutkach dla Węgier. Państwo miało odzyskać utracone wcześniej terytoria oraz sojusznika w postaci restytuowanej serbskiej monarchii wolnej od tureckich wojsk. Choć warunki zaproponowane przez sułtana spotkały się z aprobatą w Budzie młodemu Jagiellonowi imponowały słowa którymi Cesarini zachęcał go do kontynuowania walki przeciwko muzułmanom.

Kolejna ofensywa Władysława III

Jesienią 1444 roku wznowiono działania wojenne. W kolejnej ekspedycji Władysława wspierały wojska polskie reprezentowane przez kilkuset ochotników i siły okrutnego wołoskiego księcia Włada II Drakula. Władysław miał zamiar zdobyć Adrianopol. By uniemożliwić obsadzenie twierdzy przez armię sułtana flota Wenecji miała blokować czarnomorskie cieśniny. Wszystkie plany i marzenia okazały się jednak płonne. Osmanowie zdołali przeprawić główną armię z Azji do Europy zanim cieśniny zablokowały chrześcijańskie okręty. Gdy okazało się jak wielką armią dysponuje sułtan wojska węgierskie i polskie wycofały się pod Warnę, gdzie miało dojść do decydującego starcia pod osłoną weneckiej flotylli. Do połączenia sił nie doszło ponieważ Wenecjanie nie dopłynęli w wyznaczone miejsce. Władysław III i Hunyady mając do dyspozycji zaledwie nieco ponad dwadzieścia tysięcy ludzi stoczyli walkę z sześćdziesięcioma tysiącami Turków. Osmanowie mieli do dyspozycji siły znakomicie wyszkolone i wyposażone wsparte dodatkowo przez tatarskich lekkich konnych łuczników. Gdy bitwa zmierzała w złą stronę Władysław poprowadził desperacki atak na miejsce skąd ostrzeliwali wojska koalicjantów janczarzy – wyborowa piechota turecka. W wyniku ataku doszło do masakry rycerstwa środkowoeuropejskiego w której poległ także sam Władysław III.