Kartka z kalendarza. 10 sierpnia – bitwa na Lechowym Polu
Historia Węgrów jest przykładem kolejnej w dziejach środkowej i wschodniej Europy wielkiej wędrówki koczowników ze wschodu, którzy migrowali w poszukiwaniu pastwisk i siedzib ludów osiadłych, przy których mogli zajmować się handlem, a czasem także grabieżą.
Na początku dziesiątego stulecia Węgrzy dokonywali najazdów na ziemie niemieckie: od Bawarii po Saksonię. Pustoszyli też ziemie północnej Italii i zapuszczali się czasem aż do Francji. W latach 926 – 932 zawiesili swoją działalność sowicie opłaceni przez Niemców.
Powrócili do niszczycielskich praktyk w 933 roku i wtedy też spotkała ich pierwsza porażka – w bitwie pod Merseburgiem. Po ponad dwudziestu latach ciągłego naruszania granic sąsiadów doszło do wielkiej bitwy na Lechowym Polu, która zakończyła dotychczasowy model funkcjonowania Węgrów w regionie.
Początki ludu
Przodkowie Węgrów zajmowali swoje pierwotne siedziby prawdopodobnie między dorzeczem Wołgi i Kamy. Z biegiem czasu zmieniali swoje miejsca pobytu na skutek przyjmowania wzorców od swoich irańskich sąsiadów. W połowie pierwszego tysiąclecia po Chrystusie ich siedziba tzw. Magna Hungaria znajdowała się prawdopodobnie na lewym brzegu Wołgi u zachodnich zboczy Uralu.
Od II poł. VII wieku Węgrzy wchodzili w skład konfederacji plemiennej zdominowanej przez Chazarów, która dominowała na wschodzie Europy. Walczyli w wojnach jako ich sojusznicy i w zamian za to otrzymali od Chazarów nowe siedziby pomiędzy Donem i Dnieprem, które nazywane są Lebedią. Stamtąd przenieśli się dalej na zachód i w historiografii pojawiają się ponownie w latach 894 – 986, kiedy to na prośbę Bizancjum najechali Bułgarów. Gdy w odwecie Bułgarzy napadli na ziemie Węgrów, ci zmuszeni byli do kolejnej wędrówki. Tym razem przekroczyli już Karpaty i w 896 roku zaczęli zajmować Kotlinę Karpacką.
Węgrzy zmorą państw zachodnich
Powstające powoli państwo węgierskie zasiedlone było przez różne plemiona w dużej mierze koczowniczego pochodzenia. W skład oddziałów węgierskich wchodzili potomkowie mieszkających w regionie od dawna Awarów i Bułgarów. Poddanymi Węgrów byli też dawni mieszkańcy cesarskiej Panonii. Wojska węgierskie w lipcu 955 roku przekroczyły rzekę Anizę i zaczęły pustoszyć Bawarię przesuwając się powoli na zachód. Przekroczyli też rzekę Lech i niszczyli ziemie Szwabii.
Celem Węgrów było zdobycie Augsburga. 8 i 9 VIII atakowali bezustannie, lecz obrońcy nie dawali się zaskoczyć. Miastu na ratunek przybył cesarz Otton I. Węgrzy zaprzestali szturmów i postanowili rozbić wojska cesarskie. Do spotkania z Ottonem doszło 10 VIII rano. Bitwę rozpoczęli Węgrzy atakując oddziały czeskie i szwabskie. Udało im się je rozbić. Do kontrnatarcia przeszli rycerze frankijscy, którzy zmusili przeciwników do odwrotu. Następnie Otton wstrzymał konnicę Franków i skoncentrował siły rzucając całość na Węgrów. W rezultacie obrona załamała się. Rozpoczęła się ucieczka. Wielu Węgrów utopiło się w rzece Lech. Niedobitków mordowano aż do 12 VIII. Po tej porażce Węgrzy zaprzestali łupieżczych rajdów.