W historiografii PRL zajmowała poczesne miejsce. Przez lata była gloryfikowana jako jeden z najbardziej heroicznych wyczynów w historii polskiego oręża. Bitwa pod Lenino faktycznie była jednym z najbardziej krwawych starć w jakich brali polscy żołnierze podczas II Wojny Światowej. Stoczona na strategicznym dla Sowietów kierunku natarcia była jednym z najstraszniejszych epizodów w jakich brali udział żołnierze tak zwanego Ludowego Wojska Polskiego. W wyniku błędów i nieprawidłowego przygotowania natarcia 1 Dywizja Piechoty im. Tadeusza Kościuszki poniosła wysokie straty.
Znaczenie Bramy Smoleńskiej
Brama Smoleńska to nizinny korytarz umożliwiający swobodną komunikację miedzy nizinami Polski a Moskwą. Jego sforsowanie przez Sowietów w kierunku zachodnim gwarantowało uniemożliwienie kolejnej ofensywy Niemców na stolicę Związku Sowieckiego.
Przebieg
Rano 12 października Polacy mieli przeprowadzić rozpoznanie pozycji niemieckich. Okazało się, że Niemcy są dobrze przygotowani do obrony, a straty polskiego batalionu, który miał zająć się rozpoznaniem sięgały pięćdziesięciu procent. Przed atakiem na pozycje niemieckie miało mieć miejsce przygotowanie artyleryjskie. Jednak ze względu na fakt braków w zaopatrzeniu jednostek artylerii ostrzał został skrócony, odbył się też z opóźnieniem. Spowodowało to, że Niemcy zachowali swoją zdolność bojową. Gdy w południe doszło do próby przeprawienia się czołgów i artylerii piechota była pozbawiona wsparcia i z odsłoniętymi skrzydłami czekała na pomoc zza rzeki. Jej dostarczenie opóźniało się ze względu na naloty niemieckie. Walki trwały również w nocy. 13 października Polacy mieli atakować dalej i mimo ataków Luftwaffe wciąż nacierali na pozycje niemieckie. Wieczorem stało się już jasne, że dalsze próby natarcia nie przyniosą rezultatów. 14 października 1 Dywizja Wojska Polskiego została wycofana z pola waliki.
Skutki
1 Dywizja Piechoty poniosła wielkie straty co do dziś budzi kontrowersje, co do celowości użycia jej na wskazanym odcinku frontu i ewentualnego celowego działania Sowietów zmierzającego do jak najszybszego zredukowania jej liczebności. 1 Dywizja Piechoty przełamała z impetem obronę nieprzyjaciela w kilku miejscach, jednak trzeba przyznać, że bitwa ostatecznie zakończyła się zwycięstwem Niemców. 1 Dywizja Piechoty związała i wykrwawiła znaczne siły przeciwnika. W walkach Wehrmacht stracił półtora tysiąca żołnierzy. Zniszczono wiele sztuk sprzętu niemieckiego. Udało się nawet stracić kilka samolotów niemieckich.
W czasie walk dywizja wraz z jednostkami wsparcia poniosła tak ciężkie straty, że po dwóch dniach październikowych zmagań musiała zostać wycofana z linii frontu. Rocznica bitwy pod Lenino była w PRL celebrowana jako Dzień Wojska Polskiego.
