Operacja zrealizowana przez Armię Czerwoną między 12 stycznia a 2 lutego 1945 roku nazywana jest operacją wiślańsko-odrzańską lub ofensywą styczniową. Była ona zaplanowana, jako potężne uderzenie mające na celu odciążenie wojsk alianckich na zachodzie. Uderzenie na osłabione siły niemieckie było oczywiście na rękę Stalinowi, który chciał jak najszybciej zająć jak największe połacie Europy Środkowej i pozostać niekwestionowanym liderem w wyścigu do serca Rzeszy – Berlina. Sztab Armii Czerwonej zaplanował całość operacji na marsz liczący około siedmiuset kilometrów. Impet ofensywy zaskoczył Niemców. Przeciwko mocno już osłabionemu Wehrmachtowi Stalin rzucił siły liczące ponad dwa miliony żołnierzy uzbrojonych w prawie czterdzieści tysięcy dział i moździerzy oraz sześć tysięcy czołgów i prawie tyle samo samolotów.
Początek walk
Wracające nad ranem 12 stycznia 1945 załogi niemieckich bombowców Ju-88, które dokonały nalotów na znajdujące się na sowieckich lotniskach na zachodniej Ukrainie amerykańskie „Latające Fortece”, zauważyły z przerażeniem ciągnące się długie kolumny sowieckiego sprzętu na drogach na wschód od linii Wisły. Byłą to oczekiwana z zaniepokojeniem przez OKH sowiecka ofensywa styczniowa. Niemcy chcieli oprzeć obronę o linię dobrze umocnionych miast twierdz by spowolnić impet uderzenia Armii Czerwonej w myśl zasady, że walki o miasta twierdze wiążą duże siły przeciwnika. Nie było to jednak zadanie łatwe do wykonania, ponieważ postępy oddziałów sowieckich i towarzyszących im sił polskich były bardzo szybkie ze względu na dużą przewagę w sile ognia i przewagę liczebną.
Przebieg walk
Sowieci nie angażowali się w przewlekłe walki tylko szybko parli na zachód z wykorzystaniem pancernych klinów i pozostawiali odosobnione punkty oporu w otoczeniu mniejszych mniej mobilnych jednostek. Już w połowie miesiąca stało się jasne, że na linii prawie pół tysiąca kilometrów Sowieci odnieśli sukces i utrzymanie jednolitej linii obrony nie będzie możliwe. Po forsowaniu Wisły siły 1 Frontu Białoruskiego kierowały się w stronę Poznania i na północ w stronę Pomorza. 18 stycznia 1945 siły 1 Armii Wojska Polskiego zajęły ruiny Warszawy i skierowały się na północ w kierunku Bydgoszczy. 24 I 1945 roku rozpoczęły się walki o Poznań. Na tym odcinku frontu 2 lutego Sowieci skutecznie przeszli po lodzie Odrę. Rozpoczęły się walki o Kostrzyn nad Odrą. W tym samym okresie 1 Front Ukraiński nacierał na dwóch podstawowych kierunkach w stronę Wrocławia i w stronę Krakowa oraz Zagłębia Śląsko-Dąbrowskiego. 19 I 1945 Sowieci zajęli Kraków. Już dwa dni wcześniej miasto opuściły najwyższe władze Generalnego Gubernatorstwa z Hansem Frankiem na czele. Tego samego dnia Armia Czerwona wkroczyła do Łodzi. Na początku lutego Sowieci oskrzydlili Wrocław szykując się do bitwy o miasto – twierdzę. Sukces operacji był niekwestionowany Armia Czerwona rozpoczęła przygotowania do operacji berlińskiej.
