Kartka z kalendarza. 14 X 1767 – porwanie przywódców konfederacji radomskiej
Porwanie przywódców konfederacji radomskiej przeprowadzone na rozkaz rosyjskiego ambasadora Repnina stało się na długo symbolem uzależnienia Polski od Rosji i rosyjskiego bezprawia. Porwani przez Rosjan jeńcy byli bezprawnie przetrzymywani w Kałudze aż do 1773 roku. W rocznicę tego smutnego wydarzenia przypominamy na łamach naszego portalu cele konfederacji radomskiej, która powstała nie przeciw, ale dla poparcia dalszego uniezależniania Warszawy od Petersburga…
Konfederacja
Konfederacja radomska nie miała na celu wdrażania nowych reform, czy wybicia się polski na niezależność od coraz to bardziej zaborczego sąsiada, ale powstała 23 czerwca 1767 roku przy wsparciu rosyjskich bagnetów niejako w reakcji na konfederacje zawiązywane przez przedstawicieli innych wyznań (protestantów i prawosławnych). Konfederaci oczywiście sprzeciwiali się wszelkim zmianom w ustroju państwa, a w tym reformom Stanisława Augusta. Konfederaci oczekiwali, że ustrój pozostanie bez zmian, a gwarantem jego trwałości pozostanie armia rosyjska. Konfederacja formalnie była zarządzana przez Karola Radziwiła i Stanisława Brzostowskiego, a jej sekretarzem był Marcin Antonii Matuszewicz. Faktycznie jednak przywódcą i inspiratorem szlachty był rosyjski ambasador. Z biegiem czasu do konfederacji dołączali kolejni prominentni arystokraci. Do konfederacji dołączył biskup krakowski Kajetan Sołtyka, biskup kijowski Józef Andrzej Załuski oraz hetman koronny Wacław Piotr Rzewuski. Łącznie szacuje się, że poparcie dla konfederacji radomskiej zgłosiło ponad siedemdziesiąt tysięcy przedstawicieli szlachty.
Aresztowanie
Repnin miał jednak dość rozmaitych pomysłów konfederatów, którzy chcieli owszem rosyjskiej protekcji, ale wciąż wymyślali nowe zastrzeżenia, co do istoty dalszego funkcjonowania konfederacji. Rozwścieczony ambasador postanowił nakazać aresztowanie najbardziej niechętnych równouprawnieniu protestantów i prawosławnych – biskupów katolickich. 14 października rosyjskie wojsko porwało biskupa Załuskiego, biskupa Sołtyka i niechętnego protestantom … hetmana Rzewuskiego wraz z synem. Repnin nakazał zesłać ich do odległej Kaługi jako ponurą przestrogę dla innych opornych konfederatów.
