Kartka z kalendarza. 16 VI 1578 – Ścięcie Jana Podkowy

Autor: dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Jan Podkowa był niezwykle barwną postacią. Kozacki rzezimieszek i dowódca, który w latach siedemdziesiątych XVI wieku sięgnął po władzę w Mołdawii był z pewnością osobą nietuzinkową. Za swoje polityczne aspiracje zapłacił głową, gdyż naruszył interesy ówczesnych potęg między które wciśnięta była Mołdawia – Rzeczpospolitej i Turcji. Stefan Batory skazał Podkowę na śmierć po osobistej interwencji sułtana Murada III. 
Zostać samozwańczym krewnym 

Choć eskapady Samozwańców, są często kojarzone tylko z interwencjami Rzeczpospolitej w Rosji, warto pamiętać, że w czasach przednowoczesnych, gdy dostęp do wizerunków i podobizn panujących i ich krewnych nie był tak prosty jak dziś bardzo łatwo było powołać się na rzekome pokrewieństwo z kimś znanym. Zwłaszcza gdy zginął w niewyjaśnionych okolicznościach. Tak zaczęła się niezwykła kariera Jana Podkowy kozackiego wodza, który w latach siedemdziesiątych podobnie jak wielu innych Kozaków albo bacznie obserwowało, albo czynnie brało udział w wojnie domowej w Mołdawii. W starci dwóch pretendentów do tronu Jana III (1572 – 1574) i Piotra V (1574 – 1577)  zginęło wielu kozackich najemników, a sam Jan III poległ. Miało to miejsce w 1574 roku. W trzy lata później Jan Podkowa skrzyknął Kozaków i wyruszył do Mołdawii podając się za brata tragicznie zmarłego Jana III. Mimo pierwszych niepowodzeń szybko odniósł sukces i w listopadzie 1577 roku zdobył Jassy i ogłosił się mołdawskim hospodarem. 

Co wolno wojewodzie? 

To zamieszanie na granicy między Rzeczpospolitą a Imperium Osmańskim nie było w smak żadnemu z mocarstw. Turcy domagali się surowego ukarania kozackiego rzezimieszka, który był poddanym króla Polski. Sułtan Murad III (1574 – 1595) osobiście interweniował w tej sprawie u Stefana Batorego. Ten nakazał swemu bratu wojewodzie siedmiogrodzkiemu interwencję. Krzysztof Batory rozprawił się z Podkową. Uzurpator uciekł … do Polski, by w granicach Rzeczpospolitej uciec przed gniewem sułtana. Tu został jednak schwytany, osadzony na zamku w Rawie Mazowieckiej i skazany na śmierć. Wyrok wykonano 16 VI 1578 roku we Lwowie. Niepokornego Kozaka ścięto. 

Skip to content