Kartka z kalendarza. 17 XI 1944: Juho Kusti Paasikivi – premierem Finlandii

Autor: dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Paasikivi należał do tego pokolenia fińskich intelektualistów, które dość dobrze było w stanie wyczuć dziejowy moment na skuteczne oderwanie się od Rosji. Swoją karierę akademicką zaczynał jeszcze w okresie zaboru rosyjskiego. Po odzyskaniu przez Finlandię niepodległości zabrał się z pasją za udział w życiu publicznym. Pełnił urząd premiera i brał udział w podpisaniu traktatu pokojowego z sowietami w 1920 roku. W latach trzydziestych pracował na rzecz fińskiej dyplomacji. Brał udział w negocjacjach z Moskwą w przededniu sowieckiej inwazji w 1939 roku. Pełnił funkcję ambasadora w Związku Sowieckim z której zrezygnował krótko przed początkiem Barbarossy. W 1944 po trzech latach walk z Armią Czerwoną Finowie szykowali się do zmiany frontu i podjęcia walk z Niemcami…

Sojusze się zmieniają

Finowie już na początku września 1944 ustalili zawieszenie broni między swoimi wojskami a sowieckimi. Był to wstęp do formalnego zawieszenia broni co nastąpiło w Moskwie 19 IX 1944. Finowie byli zobowiązani do usunięcia wojsk niemieckich ze swojego terytorium. Niemcy przygotowali się do takiego obrotu sprawy i szybko wycofali się na północ kraju by skutecznie ograniczać dostęp do strategicznie położonych złóż w Norwegii. Niemcy byli też mocno rozgoryczeni postawą Finów, którzy zdecydowali się zmienić front i próbując powstrzymać postępy wojsk niedawnego sojusznika zaminowali olbrzymie obszary lapońskiego interioru.

Decyzje polityczne

Armie dotychczasowych sojuszników nie były zdeterminowane do walki. Postępy Finów były dość symboliczne, co budziło podejrzenia Moskwy o szczerość intencji Helsinek. By uwiarygodnić nieco swoje poczynania na stanowisko premiera powrócił Paasikivi, który był przez Sowietów znany i dość dobrze odbierany. Nowy premier postawił sobie za cel normalizację relacji z Sowietami i ustanowienie pokojowych stosunków z Moskwą celem zapewnienia Finlandii niezależnego od ZSRS funkcjonowania. Zabieg zmiany premiera połączony z włączeniem do jego gabinetu pierwszego w historii Finlandii komunisty Leino faktycznie pozwoli na rozprężenie w relacjach z Moskwą. Nie bez znaczenia był też fakt wzmożenia fińskich wysiłków militarnych zmierzających do zniszczenia niemieckich oddziałów na północy kraju. 

Skip to content