Kartka z kalendarza. 18 II 1574 – Wjazd Henryka Walezego do Krakowa

Pierwsza wolna elekcja w Polsce budziła wśród szlachty olbrzymie emocje. Wybór Henryka Walezego na króla był rozwiązaniem kompromisowym mającym na celu pogodzenie zwaśnionych stronnictw politycznych w kraju. Do polskiego i litewskiego tronu kandydowali monarchowie z najpotężniejszych europejskich rodów panujących: Habsburgów, Rurykowiczów i Wazów. Kandydatury te budziły jednak obawy o wpływ, jaki poszczególni kandydaci mogli wywrzeć na Rzeczpospolitą. Niechęć do Habsburgów wykluczała z gry kandydata tego rodu Ernesta zwłaszcza w oczach sporej części wschodniej szlachty. Obawy przed cesjami terytorialnymi miały wpływ na opinię o Iwanie IV, a słaba wiedza na temat Szwecji nie sprzyjała kandydaturze Jana III. Henryk z rodu Walezjuszów sprawiał wrażenie najmniej szkodliwego kandydata i zarazem wystarczająco prestiżowego by mógł być zaakceptowany przez szlachtę. Jego krótkie panowanie nie zapisało się jednak polskiej historii najlepiej.

Henryk i elekcja

            W elekcji wiosną 1573 roku uczestniczyła duża liczba przedstawicieli szlachty: ponad pięćdziesiąt tysięcy zebranych. Głosowanie nad poszczególnymi kandydaturami odbyło się piątego kwietnia 1573 roku. Posłowie reprezentujący interesy wybranego na tron polski Henryka zaprzysięgli w jego imieniu tak zwane artykuły henrykowskie, czyli dokumenty mające na celu określenie stosunków między Sejmem, a monarchą, co miało olbrzymi wpływ na dalsze funkcjonowanie państwa.

Przybycie do kraju

            Henryk przybył do Polski do prawie dwumiesięcznej podróży. W czasie jej trwania orszak królewski często się zatrzymywał. Młody Henryk spowalniał swoje przybycie do Krakowa jak mógł nie chcąc przyśpieszać momentu, w którym miałby poślubić Annę Jagiellonkę, która była od niego znacznie starsza. Król wjechał do Karkowa 18 II 1574 roku. Na Henryku wielkie wrażenie wywołał Wawel, który wówczas znacznie przewyższał francuskie rezydencje królewskie, zarówno swoimi rozmiarami jak i innowacyjnością rozwiązań infrastrukturalnych. Koronacja odbyła się 21 lutego 1574 roku i stała się początkiem jego krótkiego i niezbyt satysfakcjonującego, zarówno dla niego jak i jego nowych poddanych, panowania…