
Kartka z kalendarza. 2 kwietnia – Oblężenie Konstantynopola
W XV wieku potęga Cesarstwa była już tylko mglistym wspomnieniem. Muzułmańscy Turcy coraz śmielej poczynali sobie na Bałkanach. Granice terytoriów zarządzanych przez cesarza kurczyły się w zastraszającym tempie. Nadchodził koniec Bizancjum, który miał na długie lata zdecydować o losach Bałkanów, a pośrednio także całej Europy.
o bitwie pod Konstantynopolem osmańska ekspansja nabierała rozpędu, który zostanie wstrzymany dopiero przez króla Jana III pod Wiedniem.
Oblężenie
2 IV 1453 roku sułtan Mehmed II Zdobywca (1451 – 1481) zaczął oblężenie stolicy upadającego Bizancjum. Broniący się cesarz Konstantyn XI Paleolog (1449 – 1453) miał do dyspozycji pięciu tysięcy żołnierzy bizantyjskich i około dwa tysiące żołnierzy z Zachodu. Siły przybyłe z państw katolickich składały się między innymi z siedmiuset Genueńczyków, którzy przybyli na dwóch galerach do miasta niemal w przeddzień islamskiego oblężenia. Dla Cesarstwa nie było to pierwsze oblężenie stolicy i nie było to też pierwsze oblężenie prowadzone przez siły wierne naukom Mahometa. Bitwy o miasto z 678 (współcześnie tego ciągu potyczek już nie określa się mianem oblężenia) i 717 roku z Arabami zakończyły się zwycięsko, ale w dużej mierze wynikało to z przewagi technologicznej, jaką mieli nad atakującymi żołnierze cesarscy. W XV wieku było jednak inaczej.
Artyleria sułtana
Mehmed II solidnie przygotował się do oblężenia Konstantynopola. Zakupił na potrzeby swojej armii potężne działa, które miały skruszyć mury stolicy Greków. Położenie miasta i solidne fortyfikacje już nie raz decydowały o zwycięstwie cesarzy. Miasto uroczyście poświęcone 11 V 330 roku było znakomicie usytuowane: od południa oblewały go wody Morza Marmara, od północy Złotego Roku, a od północnego wschodu Bosforu. Od strony lądu strzegły go mury.
Sułtan nie chciał narażać swojej reputacji zdobywcy na szwank i sprowadził pod miasto siły prawdopodobnie dziesięć razy większe od cesarskich i wyposażone w armaty. Wprawdzie broniący stolicy żołnierze również mieli do dyspozycji artylerię, ale ich małe działa nie były w stanie rywalizować z potężnymi armatami, jakie podciągnął pod mury miasta Mehmed II.
Walki
Pierwszy szturm przeprowadzony przez Turków miał miejsce już 7 IV i zakończył się niepowodzeniem. Osmanowie nie byli w stanie sforsować murów, mimo, że bombardowali miasto od strony lądu, a gdy wreszcie udało im się przeciągnąć okręty na wody Złotego Rogu bombardowali miasto również od strony morza. Zdenerwowany przedłużającym się oporem Mehmed II wyznaczył ostateczny szturm na Konstantynopol 29 V 1453. Do walki miał zamiar rzucić janczarów…
Ilustracja: Obraz Jeana Chartiera -„Oblężenie Konstantynopola”