Autor: Dr Tomasz Sińczak

Kartka z kalendarza. 21 I 1919 – II Rzeczpospolita honoruje bohaterów

Podziel się tym wpisem:

21 I 1919 roku Naczelnik Państwa w specjalnym zarządzeniu rozciągnął na uczestników Powstania Styczniowego uprawnienia żołnierzy Wojska Polskiego.  Rzeczpospolita wskazywała na ciągłość trwania struktur państwowych i zapewniała o swojej trosce w stosunku do osób, które przelewały za nią krew. Specjalnie zaprojektowane dla nich stroje pozwalały na ich skuteczne odróżnianie się od innych obywateli, co gwarantowało żyjącym powstańcom oddawanie honorów na ulicy i w miejscach publicznych. We wspomnieniach oficerów przedwojennej Polski przewijają się wspomnienia ze spotkań z żyjącymi powstańcami. W literaturze nie brak przykładów szacunku, z jakim spotykali się, na co dzień. W przeddzień rocznicy wybuchu zrywu styczniowego przypomnijmy sobie jak II RP dbała o weteranów z 1863 roku.

Stroje bohaterów  

Powstańcom przysługiwał specjalny ubiór złożony z czamary wykonanej z sukna w kolorze granatowym nawiązującej swoją formą do tradycyjnego stroju polskiego. Spodnie i płaszcz były szyte w tym samym kolorze. Uzupełnieniem tego stroju była rogatywka w kolorze granatowym z daszkiem ze skóry lakierowanej. Specjalnym elementem czapki był orzeł wojskowy ze złotym napisem na tarczy: 1863. W pierwszej połowie lat dwudziestych strój weteranów Powstania Styczniowego uległ pewnym modyfikacjom. Czamara została zamieniona na surdut z naramiennikami utrzymana oczywiście w kolorystyce pozostałych elementów stroju. Czapka nie uległa modyfikacji.

Powstańcy

Obradująca w 1919 roku komisja do weryfikacji stanu osobowego weteranów 1863 roku stwierdziła, że o prawa do statusu żołnierzy Wojska Polskiego może się ubiegać trzy tysiące sześćset czterdziestu czterech obywateli. W 1933 roku w całym kraju uroczyście obchodzono siedemdziesiątą rocznicę wybuchu Powstania. W przeddzień rocznicy żyło jeszcze dwustu pięćdziesięciu ośmiu powstańców, których prezydent Mościcki odznaczył Krzyżem Niepodległości z Mieczami. Było to polskie odznaczenie wojskowe przyznawane między innymi osobom, które walczyły o niepodległość kraju przed wybuchem I Wojny Światowej. W styczniu 1939 roku żyło jeszcze ponad trzydziestu powstańców. II Wojnę Światową przeżył tylko jeden.

Skip to content