Trimarium

Analizy, opinie i komentarze najważniejszych wydarzeń

Kartka z kalendarza. 21 listopada – Bitwa pod Kriwołakiem

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Jedna z większych bitew stoczonych na Bałkanach podczas I Wojny Światowej, zakończyła się zwycięstwem Bułgarów. Dla bułgarskiego społeczeństwa smak sukcesu był tym bardziej wyrazisty, że zwycięstwo w bitwie zostało odniesione samodzielnie nad silnymi siłami wojsk francuskich. Rozlokowani na linii około pięćdziesięciu kilometrów Francuzi mieli za zadanie pozwolić na swobodny odwrót wojskom serbskim, które poniosły ciężkie straty w zmaganiach z armiami austro-węgierskimi i bułgarskimi. Francuzi, którzy przybyli Serbom z pomocą nie spodziewali się takiego ducha walki po Bułgarach.

W przededniu I Wojny Światowej

Po porażce w 1913 roku Bułgaria bardzo szybko podniosła się z chwilowej recesji i zaczęła rozwijać się gospodarczo. Wpływ na to miały zarówno duże zbiory jak i szybka aklimatyzacja uchodźców z Macedonii i Tracji w bułgarskich miastach. Środowisko związane z królem Ferdynandem dążyło do szybkiego rewanżu kosztem bałkańskich sąsiadów. Między innymi w tym celu w 1914 roku Bułgaria zaciągnęła potężną pożyczkę w Niemczech. Bułgarskie elity starały się jak najszybciej zmodernizować armię ze wsparciem Berlina. Bułgarzy nie byli jednak przekonani o konieczności szybkiego włączenia się do wojny. Namawiani przez obie strony kluczyli, aż do jesieni 1915 roku. Wtedy to zyskali przekonanie, że szala sukcesu powoli przechyla się na korzyść państw centralnych. Ententa ponosiła porażki w bitwach na froncie zachodnim, Rosjanie zostali spektakularnie pokonani w zmaganiach na wschodzie a ich wielka ofensywa w Galicji okazała się wielkim niewypałem. Osmanowie z powodzeniem doprowadzili do zniszczenia anglo-francuskiego korpusu ekspedycyjnego pod Gallipoli.  Państwa centralne obiecały Bułgarom całą Macedonię i część wschodniej Serbii. Ponadto w zamian za sojusz wojskowy Turcja oddała Bułgarii dwa tysiące pięćset osiemdziesiąt osiem kilometrów kwadratowych powierzchni.

Wojna

Bułgaria wypowiedziała wojnę Serbii zgodnie z podjętymi zobowiązaniami sojuszniczymi wobec państw centralnych 14 X 1915 roku. Serbowie walczyli wtedy z siłami niemieckimi i austro-węgierskimi na północy i atak Bułgarów odciął im linie zaopatrzenia. Z pomocą konającej Serbii ruszyły państwa Ententy. Francuzi chcieli utrzymać linię kolejową na linii Nisz – Saloniki, by utrzymać płynność dostaw dla Serbów. Walkę z Bułgarami prowadziły wojska 57 i 156 dywizji piechoty. Walki rozpoczęły się 17 października. Bułgarom śpieszyło się z zajęciem przepraw nad wodami Wardaru by skutecznie odciąć uciekających na południe Serbów. 12 listopada Francuzi otrzymali rozkaz by ewakuować się w stronę Salonik. Francuzi zwlekali jednak z odwrotem czekając na wynik zmagań brytyjsko – bułgarskich w nieodległym Kosturino. Anglosasi otrzymywali jednak potężne ciosy i Francuzi, gdy definitywnie przekonali się o przewadze liczebnej Bułgarów, rozpoczęli ewakuację 21 listopada.

Skip to content