Cesarz Bazyli był jednym z najwybitniejszych władców dynastii Komnenów rządzących w Trapezuncie. Powstałe w Azji Mniejszej cesarstwo było ważnym ośrodkiem kultury i nauki, promieniującym nie tylko na resztę Azji Mniejszej, ale i na Bałkany.
Rządy Bazylego przeszły do historii ze względu na jego twardy opór wobec Turków, którzy złamali sobie zęby na stolicy tego małego państwa.
W rocznicę koronacji Bazylego Wielkiego Komnena warto jest przypomnieć jego rządy i krótko wspomnieć dzieje Cesarstwa Trapezuntu.
Czym było Cesarstwo Trapezuntu?
Po zdobyciu Konstantynopola przez IV Krucjatę w 1204 roku miejsce Cesarstwa Bizantyjskiego (warto mieć z tyłu głowy, iż to nazwa używana przez nas, Bizantyjczycy nazywali się po prostu Rzymianami) zajęło efemeryczne katolickie Łacińskie Cesarstwo Konstantynopola, lub Cesarstwo Łacińskie.
Na jego obrzeżach powstały trzy małe państwa będące kontynuatorami idei Cesarstwa Bizantyjskiego: Cesarstwo Nicejskie, Cesarstwo Trapezuntu i Despotat Epiru. Pozostający na „emigracji” arystokraci bizantyjscy rywalizowali między sobą o odbicie starej stolicy. Cesarstwo Trapezuntu istniało w latach 1204 – 1461.
Bazyli
Bazyli objął władzę 22 IX 1332 roku. Był synem Aleksego II, panującego w latach 1297 – 1330. Szczęśliwie uniknął masakry zgotowanej przez jego starszego brata Andronika III, który chciał utrzymać władzę za wszelką cenę i wymordował pozostałych kandydatów do tronu. Bazyli z powodzeniem obalił władzę Andronika III i w sierpniu 1332 roku wysłał go do klasztoru.
Ponieważ starał się zaprowadzić porządek w mieście i spacyfikować swoich przeciwników z innych arystokratycznych rodów, nie był zbyt popularny. Podczas zaćmienia Słońca, które było doskonale widoczne nad Trapezuntem tylko dzięki postawie zagranicznych najemników uniknął linczu chroniąc się w miejskiej cytadeli. Walczył z naporem Turków. Udało mu się powstrzymać atak muzułmanów 5 VI 1335 roku.
Cesarz został prawdopodobnie otruty przez żonę Irenę, która miała mu za złe jej kompromitację w oczach współczesnych, co było związane z bigamią Bazylego. Zmarł 6 kwietnia 1340 roku. Po śmierci Bazylego Irena Paleolog opuściła trapezuncki dwór.
