Kartka z kalendarza. 23 I 1793 – II Rozbiór Polski

Przyczynami II Rozbioru Polski była konfederacja targowicka, która wykorzystywała swoje wpływy na rosyjskim dworze w celu zaprzepaszczenia reform podjętych przez środowiska związane z Konstytucją 3 Maja i niezdecydowana postawa króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, który nie chciał kontynuować zbrojnego poru przeciwko Rosji i jej krajowym pomocnikom. Rzeczpospolitej nie pomagała także fatalna sytuacja ekonomiczna, która była związana z przerwaniem naturalnych szlaków polskiego eksportu, które zostały brutalnie przerwane przez Prusy i spektakularne plajty największych krajowych banków. Niepokoje w kraju podgrzewał bezustannie obóz przeciwny reformom, który czując swoje oparcie w Petersburgu nie chciał przystać na jakiekolwiek reformy Rzeczpospolitej. Niechęć do reform politycznych szła także z niechęcią do zmian gospodarczych i przywiązaniem do gospodarki opartej na wyzysku chłopów.

Postanowienia konwencji rozbiorowej

Konwencja rozbiorowa podpisana 23 I 1793 roku przez Rosję i Prusy przyznawała im łącznie 308 tysięcy kilometrów kwadratowych z ponad czterema milionami ludności. Rosja zajęła obszary wschodniej części Białorusi wzdłuż linii Druja – Pińsk oraz środkową część polskiej Ukrainy. Łącznie Rosjanie anektowali 250 tysięcy kilometrów kwadratowych. Prusy natomiast przejęły Gdańsk i Toruń, całą Wielkopolskę i zachodnie Mazowsze. Hohenzollernowie anektowali 58 tysięcy kilometrów kwadratowych. Zachodnie Mazowsze i Ziemię Dobrzyńską szybko przekształcono w tzw. Prusy Południowe.

Formalne uznanie II rozbioru

            Sejm w Grodnie uznał narzucone Polsce zmiany terytorialne i zatwierdził cesje terytorialne na rzecz zaborców. Traktat z Rosją został zatwierdzony 17 VIII, a z Prusami 23 XI 1793 roku. Sejm zredukował liczbę wojska do osiemnastu tysięcy. Okrojona Rzeczpospolita stała się kadłubowym państwem pozbawionym przez Rosję prawa do prowadzenia samodzielnej polityki zagranicznej.