
Kartka z kalendarza. 23 III 1935 – Konstytucja kwietniowa
Choć pierwotnie była projektowana, jako dokument ewidentnie przygotowany pod „Piłsudskiego” szybko rozgościł się w jej ramach prezydent Mościcki. Dawała ona olbrzymie uprawnienia przedstawicielowi władzy wykonawczej kierując Polskę w stronę systemu prezydenckiego. Konstytucja zakładała powstanie jednolitej i niepodzielnej władzy państwowej skoncentrowanej w rękach prezydenta. Ponadto w nowej ustawie zasadniczej państwo prezentowano, jako dobro wszystkich obywateli i temu miało służyć współdziałanie obywateli z państwem dla realizacji wspólnego dobra.
Droga do uchwalenia konstytucji
31 X 1928 roku wpłynął do sejmu formalny wniosek parlamentarnego klubu BBWR z propozycją zmiany konstytucji. W wyborach z 16 XI 1930 roku już w nowym parlamencie stronnictwo tzw. Sanacji zyskało znaczną przewagę w postaci 56% mandatów w sejmie i 64% w senacie, co dało początek rozważaniom nad możliwością pozyskania 2/3 głosów w celu przegłosowania zmian w konstytucji. 26 I 1934 referent komisji konstytucyjnej zaprezentował zebranym główne tezy proponowanych zmian. Spotkały się one ze sprzeciwem opozycji, która w znacznej części opuściła salę. Dokument głosowano, więc w cieniu chaosu i przy obecności prawie samych posłów obozu rządzącego. 23 IV 1935 roku prezydent podpisał uchwaloną ustawę zasadniczą, która weszła w życie ku wielkiemu niezadowoleniu większości opozycji.
Uprawnienia
Prezydent posiadał najwyższą i niepodzielną władzę Państwową – sprawował zwierzchnictwo nad rządem, sejmem, senatem, sądami i kontrolą państwową. Olbrzymie kompetencje prezydenta podzielono na prerogatywy oraz uprawnienia zwykłe. Prerogatywy głowy państwa wynikały z jego władzy i nie wymagały kontrasygnaty. Co bardzo istotne do prerogatywy zaliczano choćby możliwość wskazania swojego następcy w czasie wojny. Ponadto prezydent mógł wyznaczyć premiera i prezesa Sądu Najwyższego oraz NIK. Wymagającymi kontrasygnaty były uprawnienia dotyczące mianowania ministrów, zwoływania i zamykania sejmu i senatu, stanowienia o wojnie i pokoju, zawierania umów międzynarodowych oraz dekretów z mocą ustawy. Sam prezydent miał być wybierany na siedem lat przez Zgromadzenie Elektrów złożone z 50 elektorów wybranych przez Sejm, 25 wybranych przez senat i 5 wirylistów. Rada Ministrów miała składać się z 12 ministrów. Rada Ministrów nie była częścią władzy wykonawczej, lecz ciałem kierowniczym mającym pierwsze miejsce po prezydencie. Zmniejszeniu uległa liczba posłów w sejmie do 208. Zmniejszono też kompetencje sejmu i senatu. Władza parlamentu była też ograniczona przez możliwość zgłoszenia przez prezydenta weta w stosunku do sejmowych ustaw.