Autor: Tomasz Sińczak

Kartka z kalendarza. 23 VIII 1944 – Upadek Antonescu

Podziel się tym wpisem:

Od 1940 roku dyktatorem Rumunii był Ion Antonescu. 5 września 1940 roku został powołany przez króla Karola II na stanowisko premiera. Sprytny oficer już dzień później zmusił króla do abdykacji na rzecz jego syna Michała. Faktycznie sprawował władzę dyktatorską i swoje faszystowskie sympatie realizował z pomocą skrajnie nacjonalistycznego ugrupowania Żelaznej Gwardii. Od 23 listopada 1940 roku Rumunia znajdowała się w sojuszu z Berlinem, Rzymem i Tokio. Antonescu realizował skrupulatnie swoje zobowiązania sojusznicze wobec III Rzeszy. Rumunia wzięła udział w inwazji na Związek Sowiecki, a jej wojska aktywnie uczestniczyły w walkach na froncie wschodnim. Marszałek z podziwem i oddaniem wspierał Hitlera. Szybki marsz Armii Czerwonej na zachód po 22 czerwca 1944 wprawił w konsternacje elity wszystkich państw znajdujący się w sojuszu z Berlinem. Niepokój zawitał także do Bukaresztu. Bardzo szybko okazało się, że dni Antonescu są policzone, a lekceważony dotychczas król Michał wyrośnie na prawdziwego męża stanu.

Operacja jasko-kiszyniowska

Sowieci wykorzystując osłabienie Niemców szybko postanowili by wyeliminować Rumunię z wojny. Było to dla nich ważne nie tylko ze względu na fakt, że Rumunia posiadała liczne siły zbrojne, ale przede wszystkim, dlatego, że jej pola roponośne zaopatrywały Wehrmacht w niezbędne paliwo. Ponadto Niemcy chcieli bronić Rumunii by utrzymać po swojej stronie pozostałych sojuszników. Nie spodziewali się jednak siły sowieckiego uderzenia. Armia Czerwona zaatakowała 20 sierpnia, 21 była już w Jassach. Niemiecka i Rumuńska obrona załamały się. 24 sierpnia Sowieci byli już w Kiszyniowie zamykając w olbrzymim kotle 20 dywizji niemieckich.

Michał I

Od czasu detronizacji ojca Michał I sprawował władzę monarszą. Dziewiętnastolatek szybko się uczył i prędko zdobył orientację w sprawach politycznych. Dla Michała już katastrofa stalingradzka była sygnałem, że czas zakończyć sojusz z Niemcami. Wobec sukcesów sowieckich po 20 sierpnia 1944 Michał próbował nakłonić Antonescu do zawieszenia broni. Dyktator został aresztowany. Michał sformował nowy rząd, który zdecydował się zakończyć wojnę z Sowietami i przejść do obozu państw alianckich. 25 sierpnia 1944 Rumunia wypowiedziała wojnę III Rzeszy. Przebywający w areszcie Antonescu został wydany Sowietom i przewieziony do Moskwy, gdzie czekał na swój proces.

Skip to content