Kaligula należy do grona tych władców Cesarstwa, którzy w dużym stopniu zostali zapamiętani, jako zbrodniarze i degeneraci. Czy słusznie? Współcześnie dominuje przekonanie, że źródła z wczesnego okresu Cesarstwa, tworzone w zdecydowanej większości przez przedstawicieli potomków dawnych republikańskich elit, są mocno przesadzone w opisach poświęconych pierwszym cesarzom. Niezależnie jednak od sposobu prezentacji Kaliguli w źródłach literackich możemy być pewni, że był postacią nietuzinkową. Wiele pisano o morskim moście, koniu senatorze i innych ekscesach. Możemy podejrzewać, że w tych opisach tkwi ziarno prawdy. Bez wątpienia Kaligula zaszedł mocno za skórę senatorom Zamach na jego życie z 24 I 41 roku zakończył jego krótkie i burzliwe panowanie.
Znaczenie przydomka
Skąd pochodzi przydomek cesarza Gajusza Juliusza Cezara? Był on synem Agrypiny Starszej i Germanika. W okresie, gdy typowany na następcę tronu, Germanik toczył walki na reńskiej granicy z barbarzyńskimi plemionami jego żona i syn przebywali w nadgranicznym obozowisku. Legioniści bardzo szanowali swojego wodza i lubili jego rodzinę. Syn Germanika był prezentowany żołnierzom, jako następca i „mały żołnierz”, którego wojsko traktowało niemal jak maskotkę. Ponieważ chłopiec nosił miniaturowe wersje żołnierskich ubrań, między innymi sandałów zwanych calligae, przezywano go Caligula, czyli sandałek. Dzieciństwo Gajusza nie należało do najspokojniejszych. Chłopiec wcześnie pozostał bez ojca, który zmarł w czasie porządkowania spraw wschodniej granicy nieustannie pozostającej w zasięgu wojsk imperium wojowniczych Arsacydów. Gdy Germanik zmarł chłopiec wraz z rodzeństwem i matką powrócił do Rzymu, gdzie był świadkiem dalszych rodzinnych komplikacji związanych z wygnaniem Agrypiny ze stolicy. Gajusz doszedł do władzy po śmierci Tyberiusza. Spekulowano, a nas informuje o tym z tabloidową zaciętością Swetoniusz, że stary cesarz zmarł z pomocą Gajusza i szefa gwardii pretoriańskiej.
Panowanie
Gajusz Juliusz Cezar panował od 18 III 37 do 24 I 41 roku. Zaczynał rozbudzając wielkie nadzieje wśród senatorów, ponieważ postanowił grać rolę dobrego i sprawiedliwego władcy szybko kończąc wszystkie pokazowe procesy polityczne zainicjowane w czasach Tyberiusza. Cesarz zmienił się całkowicie jak głosi obiegowa opinia po tajemniczej chorobie związanej z wysoką gorączką, na którą zapadł jesienią 37 roku. Młodzieniec szybko wrócił do formy fizycznej jednak w jego zachowaniu nie było już widać dawnej konsekwencji i racjonalnego planowania. Budził powszechną odrazę elit swoimi seksualnymi ekscesami i swobodnym podejściem do obowiązków cesarskich. Strach, na jaki narzekali senatorowie w czasach Tyberiusza wrócił ze zdwojoną siłą. Kaligula szybko też wydawał zaoszczędzone przez poprzednika pieniądze, a braki w budżecie uzupełniał… konfiskując majątki najbogatszych. W spisek przeciwko cesarzowi i jego żonie zaangażowali się pretorianie. Kaligula zginął w drodze z teatru do pałacu cesarskiego. Wraz z władcą zginęła jego żona i córka.
