Kartka z kalendarza. 24 III 1832 – Pobór do armii Imperium Rosyjskiego w Królestwie Polskim

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Warunki życia w armii rosyjskiej w XIX wieku długo uchodziły za bardzo złe. Długoletnia służba poza domem połączona z fatalnymi warunkami bytowymi i rakiem korupcji i nepotyzmu, jaki zżerał Rosję skutecznie zniechęcała od kariery wojskowej nawet mocno „zintegrowane” z Rosją polskie rodziny. Powszechnie traktowano ukaz z 24 III 1832 jako kolejną z kar wymierzonych społeczności polskiej po Powstaniu Listopadowym (1830) i wojnie polsko-rosyjskiej z 1831 roku. Poborowych żegnano z wielkim żalem obawiając się o życie i zdrowie młodych ludzi wysyłanych często w bardzo dalekie rejony olbrzymiego państwa. Wyjątkowym okrucieństwem wykazywali się Rosjanie porywających młodych ludzi do armii. Specjalny ukaz polecał oddać do batalionów chłopców w wieku od siódmego do szesnastego roku życia…

Kantoniści

Kantonistami nazywano chłopców – słuchaczy szkół wojskowych w Rosji istniejących przy regimentach wojskowych, od 1721 – kiedy to utworzył je car Piotr I. W szkołach garnizonowych uczono chłopców przedmiotów niezbędnych w wojaczce, w tym arytmetyki i podstawowych technik artyleryjskich oraz budowy fortyfikacji. Trafiały tam w większości dzieci wojskowych i sieroty włóczące się po miastach. Kantonistów podobnie jak innych poddanych Imperium obowiązywała dwudziestopięcioletnia służba wojskowa. Po jej odsłużeniu mogli się osiedlić w dowolnym miejscu imperium. Z biegiem czasu w szkołach kantonowych uczono też zawodów towarzyszących wojsku – kowalstwa, rusznikarstwa i szewstwa.

Karna służba

            Szkoły kantonowe (od nazwy jaką otrzymały szkoły garnizonowe po 1805 roku) nie były należycie zaopatrzone. Chłopców „hartowano” by skuteczniej podchodzili do swoich obowiązków. W ten sposób promowano złodziejstwo i cwaniactwo oraz specyficzny kult siły. Do szkół z biegiem czasu trafiali także chłopcy żydowscy by skutecznie oderwać ich od rodzimej kultury. Żydom zbaraniano kultywowania ich rodzimej religii i siłą zmuszano do chrztu. Polskich chłopców kierowano do „kantonu” by zniszczyć ich więź z rodzinami i przerwać przekazywanie wartości patriotycznych. W szkołach brutalnie wdrażano proces intensywnej rusyfikacji.

Skip to content