Kartka z kalendarza. 25 IV 1945 – Koniec wojny lapońskiej

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Od 1941 roku Finlandia walczyła przeciwko Związkowi Sowieckiemu u boku Niemiec. Od 1943 roku wraz z klęskami Rzeszy na froncie wschodnim Helsinki zaczynały coraz poważniej myśleć o zakończeniu współpracy z Berlinem. Niemcy spodziewali się, że Finlandia będzie dążyła do separatystycznego pokoju z Sowietami i z tego powodu zabezpieczyli północne rejony Finlandii przy granicy z Norwegią by zapewnić sobie dostęp do wydobywanych w tym kraju surowców. Podpisanie przez Finlandię rozejmu z Sowietami we wrześniu 1944 roku wymusiło na Finach konieczność usunięcia wojsk niemieckich z ich terytorium. Okres walk fińsko niemieckich miedzy jesienią 1944 roku, a wiosną 1945 roku nazywamy od miejsca starć wojną lapońską.

Jesień 1944

Niemcy już od lata 1943 roku spodziewali się możliwości zmiany frontu przez Finów. Północna część Finlandii była dla nich istotna by zabezpieczyć bogatą w surowce Norwegię. Niemcy rozwijali infrastrukturę komunikacyjną Laponii by w wypadku zimy, lub wiosennych roztopów zachować mobilność. We wrześniu 1944 roku po podpisaniu przez Finlandię rozejmu w Moskwie Niemcy nie niepokojeni przez Finów wycofali się na północ kraju. Finowie nie atakowali pozycji Wehrmachtu, co mocno drażniło Sowietów domagających się szybkich rozstrzygnięć. Właściwie dopiero 26 września zakończyła się współpraca ze sztabem niemieckim, a jednostki fińskie zaczęły napierać na pozycje niemieckie. W odwecie Niemcy zaczęli bombardować fińskie porty. Niemiecka flota próbowała też zaminować fińskie porty. Po utracie kontroli nad portem Tornio Niemcy rozpoczęli stosowanie taktyki spalonej ziemi niszcząc infrastrukturę i zabudowę opuszczanych rejonów. Trwały też ciężkie walki o położone blisko koła podbiegunowego miasto Rovanieni. Finowie starali się wyprzeć Niemców ze swojego terytorium jak najszybciej, by do daty, do której mieli dokonać demobilizacji wojska pozbyć się problemu i nie dawać Sowietom pretekstu do wejścia na ich terytorium.

Finał

Po liście, w którym Sowieci domagali się przyśpieszenia działań wojennych przeciwko Niemcom (16 X) Finowie zintensyfikowali swoje działania. Prawie całą Laponię wyzwolili do końca listopada 1944. Niemcy musieli przerzucić wojska z tego rejonu na kierunek Petsamo, na które zaczęli napierać Sowieci. W okresie zimowym walki były prowadzone w ograniczonym zakresie. Finowie wyparli Niemców ze swojego terytorium do 25 kwietnia 1945 roku.

Skip to content