Kartka z kalendarza. 25 marca – Leon III Izauryjczyk cesarzem
Po bardzo burzliwym VII stuleciu Cesarstwo Bizantyńskie znalazło się pod jeszcze silniejszą arabską presją. Z tego powodu w chwili koronacji Leona III, 25 marca 717 roku wiele osób oczekiwało, że władca okaże się sprawnym dowódcą wojskowym.
Leon III otrzymał przydomek „Izauryjczyk”, ponieważ uważano, że był z pochodzenia przedstawicielem tego wojowniczego ludu górali z Azji Mniejszej. Jego drugim przydomkiem jest określenie „Syryjczyk” i ten zdecydowanie bardziej pasuje do miejsca jego urodzenia.
Czas próby
Dla nowego władcy czas próby przyszedł nadzwyczaj szybko. Już w sierpniu 717 roku rozpoczęło się oblężenie Konstantynopola przez wojska arabskie. Oblegający atakowali zarówno od strony lądu jak i morza. Stolica imperium broniła się jednak zawzięcie. Sytuację oblegających pogarszały trudne warunki atmosferyczne zimą.
Wojska cesarskie kontratakowały stosując ogień grecki – niezwykłą broń służącą do podpalania okrętów wroga, którą Bizantyjczycy stosowali już od wielu lat. Taktyka kontrataków przynosiła skutki. Arabowie ustąpili spod murów Konstantynopola w sierpniu 718 roku. Dla środkowej i wschodniej Europy było to zwycięstwo, które z powodzeniem możemy porównywać z sukcesem Karola Młota pod Poitiers w 732 roku.
Ikonoklazm
Drugim jego wielkim osiągnięciem było ogłoszenie Eklogi, czyli wyboru ustaw z Kodeksu cesarza Justyniana I (527 – 565). Miało to olbrzymie znaczenie dla kultury prawnej naszego kontynentu. Wybrane fragmenty Kodeksu Justyniana zostały, bowiem ponownie przeanalizowane, co skutkowało zaostrzeniem kar za liczne przestępstwa. Niektórzy badacze dopatrują się w tym orientalizacji prawa, co miało wynikać z pochodzenia Leona III ze wschodnich rejonów Cesarstwa.
Niewątpliwie budzącą największe kontrowersje decyzją Leona III była decyzja o początku ikonoklazmu, czyli prześladowań kultu ikon. Oddawanie czci obrazom uznawał za przejaw pogańskich wpływów na kulturę cesarstwa. Sam pochodził z regionu gdzie silne były wpływy dawnych przyzwyczajeń negatywnie ustosunkowanych do ikon, a także muzułmanów niezwykle surowo przestrzegających zasady by nie generować wizerunku Boga. Leon ogłaszając w 726 roku pierwszy Ikonoklazm na długie lata określił oś sporu religijnego w imperium, co miało w przyszłości mocno nadszarpnąć spoistość Cesarstwa.
Uratował Konstantynopol
Cesarz Leon III był jednym z wybitniejszych władców zasiadających na tronie w Konstantynopolu. Skutecznie powstrzymał muzułmański napór na cesarstwo i uratował jego stolicę. Dokonał kodyfikacji prawa i zreorganizował armię, która tylko z największym wysiłkiem zdołała utrzymać terytoria Cesarstwa w okresie powstawania Kalifatu.
Wiele osób pamięta o sukcesach Karola Młota w walkach przeciwko Arabom na zachodzie Europy. Zapomina się natomiast o Leonie III, który nie tylko uratował Konstantynopol, ale też skutecznie powstrzymał muzułmanów przed marszem na Zachód.
