Kartka z kalendarza. 26 III 1945 – Nalot na Nitrę

Nalot z 26 marca 1945 był jednym z najstraszniejszych nalotów bombowych, jakie przeżyło słowackie społeczeństwo w trakcie trwania II Wojny Światowej. Na uderzenie zdecydowali się Sowieci oficjalnie widząc w mieście wciąż aktywny punkt oporu przeciwko Armii Czerwonej ze względu na duże koszary. Faktycznie celebrujące wielkanocny festyn miasto nie miało już znaczenia wojskowego. Nalot został zrealizowany przez sowieckie lotnictwo za pomocą taktycznych bombowców Pe-2. Te maszyny, które były z powodzeniem wykorzystywane w walkach na froncie wschodnim, jako bombowce wsparcia wojsk lądowych dobrze poradziły sobie z zadaniem klasycznego bombardowania horyzontalnego. W wyniku ataku zginęło ponad trzysta osób. Atak był długo komentowany, jako przykład nalotu terrorystycznego, ponieważ jego skutki dla potencjału wojennego Niemiec i Słowacji były nikłe: w ataku zginęło 5 żołnierzy Wermachtu i 8 armii słowackiej. Czasem interpretuje się atak z 26, jako celową zemstę Sowietów na Słowakach w ramach kary za udział Słowacji w walkach przeciwko ZSRS.

Bombowce Pe-2

Samoloty bombowe Petlakow Pe-2 były maszynami dwusilnikowymi. Smukła sylwetka zakończona podwójnym statecznikiem pionowym i silne uzbrojenie strzeleckie zdradza pierwotne przeznaczenie maszyny – powstawała ona, jako ciężki myśliwiec.  Stanowiska pilota, nawigatora i strzelca były zlokalizowane w przedniej przeszklonej części kadłuba, co było odzwierciedleniem pewnego trendu, jaki panował wśród konstruktorów ciężkich maszyn myśliwskich w latach trzydziestych. Okoliczności i mały udźwig sprawiły, że pełnił rolę bombowca wsparcia wojsk lądowych. W zewnętrznych mocowaniach maszyny mogły przenosić do jednej tony bomb.

Marcowy nalot

Nitra byłą miastem, które nie brało udziału w powstaniu przeciwko rządowi Tiso i sojuszowi z III Rzeszą. Miała w Armii Czerwonej opinię miasta popierającego politykę ówczesnego słowackiego rządu. Już w sierpniu 1944 roku miasto zostało obsadzone przez Niemców, którzy opuścili je dopiero 25 III 1945. W mieście pozostały tylko jednostki zabezpieczające odwrót. Koszary Nitry były puste. Historycy wojskowości są zgodni, co do tego, że Sowieci wiedzieli, iż miasto zostało puszczone przez jednostki niemieckie i pozostawione bez obrony. W mieście 26 III odbywał się jarmark wielkanocny. Sowieci zaatakowali około godziny dziewiątej rano. Na skutek bombardowania niebronionego miasta według oficjalnych danych zginęło 366 osób, zniszczono 53 domy i uszkodzono prawie trzysta innych obiektów.