Autor: Dr Tomasz Sińczak

Kartka z kalendarza. 27 czerwca – pogrom w Jassach

Podziel się tym wpisem:

Rumunia, jako sojusznik III Rzeszy, wzięła udział w inwazji na Związek Sowiecki. W dużej mierze było to spowodowane chęcią odzyskania ziem, utraconych wcześniej na rzecz Sowietów, w myśl postanowień paktu Ribbentrop-Mołotow. Wojska Rumuńskie wraz z Wehrmachtem zajęły terytoria utraconej wcześniej Besarabii.

Podobnie jak na innych terytoriach odbieranych Sowietom, podstawowym uzasadnieniem przemocy wobec Żydów był ich rzekomo wyjątkowy związek z komunizmem i sowieckim aparatem państwowym. Przemoc miała być więc aktem zemsty i jednocześnie sprawiedliwości za czyny dokonywane przez sowieckie NKWD. Rumuńskie mordy na Żydach w Besarabii szokowały swoją brutalnością nawet Niemców, którzy zwracali uwagę na ekspresyjną przemoc i brak odpowiedniego planowania „rozwiązywania” problemów z Żydami.

Pogrom

Wraz z początkiem „Barbarossy” rozeszły się plotki jakoby Żydzi w Jassach mieli sprzyjać Sowietom i sabotować rumuńskie wojska. Po oskarżeniu o sabotaż żołnierze zaczęli strzelać do napotkanych Żydów. Do mordowania Żydów przystąpili żołnierze, policjanci, mieszkańcy miasta i członkowie faszystowskiej Żelaznej Gwardii.

Wielu z nich przyłączało się do pogromu w sposób spontaniczny. Żydów mordowano strzelając z broni palnej i za pomocą narzędzi codziennego użytku. Ciała były stłoczone na tak małych powierzchniach, że ułożone w stosy blokowały ruch. Rumuni dobijali mordowanych bagnetami.

Skutki

Na skutek pogromu w Jassach zamordowano od czterech do ośmiu tysięcy Żydów. Pozostałych przy życiu mieszkańców miasta deportowano na południe. Wielu z nich zmarło z powodu braku wody podczas transportu. Konających z pragnienia dobijano. Na peronach Rumuni i Niemcy rzucali kamieniami w stłoczonych w wagonach Żydów. Spragnionych topiono.

Pogrom w Jassach był wstępem do zbrodni na większą skalę. Szacuje się, że po wybuchu wojny III Rzeszy i jej sojuszników z Sowietami Rumuni wymordowali ponad sto tysięcy Żydów. Po II Wojnie Światowej Rumuński Trybunał Ludowy sądził winnych pogromu.

Skip to content