Trimarium

Analizy, opinie i komentarze najważniejszych wydarzeń

Kartka z kalendarza. 27 listopada – Rewolta Fokasa i śmierć rodziny cesarskiej

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

W historii Bałkanów wielokrotnie pojawiały się i znikały rozmaite ludy. Pokłosiem migracji na południe Półwyspu Bałkańskiego wojowniczego ludu Awarów było sprowadzenie przez nich na południe zależnych od nich Słowian, którzy stopniowo kolonizowali cały region. Ich szybki marsz w kierunku południa Bałkanów nie byłby możliwy, gdyby nie fakt, że granica Cesarstwa Rzymskiego na północy została ogołocona z wojska przez okrutnego uzurpatora – Fokasa. Ten prosty, i jak wkrótce wielu miało się przekonać, rządny krwi człowiek zdobył władzę na drodze wojskowego zamachu stanu. Fokasowi udało się przekonać zmęczonych przedłużającymi się walkami ze Słowianami i Awarami żołnierzy, by pomogli mu zdobyć władzę w Konstantynopolu, co wkrótce miało skutkować otwarciem prawdziwej puszki Pandory.

Pierścień ognia

W czasach panowania cesarza Maurycjusza (582 – 602) Cesarstwo mimo problemów na Bałkanach było w dość dobrej sytuacji gospodarczej i militarnej. Cesarz dbał o skarbiec i konsekwentnie podnosił i ściągał podatki. Dzięki mądrej polityce bliskowschodniej Konstantynopol żył w pokoju z Ktezyfontem. Rywalizacja z sasanidzkim Iranem w latach osiemdziesiątych szóstego wieku w dużej mierze toczyła się na odległych rubieżach rzymskiej ojkumeny, a w 591 roku Maurycjusz pomógł odzyskać tron młodemu szachowi Chosroesowi i ten z wdzięcznością traktował cesarza, jako swego przyjaciela i patrona. Gospodarka powoli podnosiła się po kryzysie związanym z załamaniem w okresie epidemii z czasów Justyniana, choć wiele miast na Bliskim Wschodzie wciąż było wyludnionych. Przedłużające się walki na Bałkanach zmuszały Maurycjusza do utrzymania tam licznych oddziałów wojskowych, którym jesienią 602 roku nakazał udać się na leże zimowe w naddunajskich rejonach znajdujących się wciąż w zasięgu pustoszących ten obszar Awarów i Słowian. Zapowiadało to kolejny sezon walk i konieczność zimowania w złych, przyfrontowych warunkach. Do wypowiedzenia posłuszeństwa cesarzowi zachęcił wojsko niskiej rangi oficer – Fokas. Ogołocił on limes z armii i wyprowadził ją ze strefy przygranicznej wprost na stolicę. 27 XI 602 roku Fokas i zrewoltowana armia zmasakrowały członków rodziny cesarskiej. Cesarz musiał patrzeć na śmierć swoich synów a później sam został zamordowany. Cesarzową i córki zamknięto w klasztorze.

Parvez

Jako mściciel zamordowanego władcy wystąpił przeciwko Fokasowi król królów – Chosroes II. Irański szach zaatakował Cesarstwo rzekomo działając w interesie cudem ocalałego z masakry cesarskiego syna – Teodozjusza. Wybuchła największa z wojen nękających rzymsko – sasanidzkie pogranicze pogrążając w wojnie cały Bliski Wschód. Fokas, który tak spodobał się ludowi stolicy wyprowadzając armię z Bałkanów i obniżając podatki szybko tracił na popularności, gdyż nie potrafił sobie poradzić z klęskami, które sam sprowadził na państwo.

Skip to content