
Kartka z kalendarza. 30 listopada – Agresja ZSRS na Finlandię
Sowieci po zakończeniu podziału Polski i podpisaniu z III Rzeszą paktu o granicach i przyjaźni 28 IX 1939 roku starali się jak najszybciej dokonać próby przejęcia państw bałtyckich. Z analogiczną „ofertą” jak w stosunku do Litwy, Łotwy i Estonii, dotyczącej obecności Armii Czerwonej na terytorium republiki, Moskwa wystąpiła w stosunku do Finlandii, ale spotkała się ze zdecydowaną odmową. Przewidując eskalację żądań ze strony Kremla Helsinki nie godziły się na żadną formę ustępstw wobec ZSRS. Wszelkie żądania terytorialne Finlandia konsekwentnie odrzucała. Po wypowiedzeniu paktu o nieagresji z Finlandią Sowieci czekali na rozkaz do ataku. Inwazja nastąpiła 30 XI 1939 roku.
Atak
Potworną tragedię przeżyły fińskie miasta. Lotnictwo sowieckie dokonało nalotów na miasta Finlandii. Niszcząc osiedla mieszkalne. W gruzach stanęło wiele budynków. Pod bombami znalazły się miedzy innymi Helsinki. W związku z bardzo złymi warunkami atmosferycznymi lotnictwo sowieckie zamiast pierwotnie zamierzonych celów w porcie miejskim zrzuciło ładunek nad osiedlami mieszkalnymi. Już w ciągu pierwszych chwil inwazji zginęło około stu cywilów a ponad dwustu zostało rannych. Naloty na miasta w Finlandii prowadziło lotnictwo sowieckie do 2 grudnia, kiedy to warunki atmosferyczne zdecydowanie uniemożliwiły prowadzenie lotów bojowych. Zacięte walki trwały w okolicy jeziora Ładoga i przy przesmyku Karelskim. Mimo olbrzymiej przewagi w sprzęcie bojowym, armia fińska nie dysponowała czołgami ciężkimi, większość stanu stanowiły formacje przestarzałych czołgów Renault FT 17 i znacznie młodszych, ale słabo uzbrojonych czołgów Vickers, i pojazdach wsparcia sowieckie uderzenie posuwało się jednak bardzo powoli. Na przeszkodzie Armii Czerwonej stanęły nie tylko oddziały zdeterminowanych Finów i arktyczne warunki prowadzenia działań wojennych, ale braki wyszkolenia własnej kadry oficerskiej, przetrzebionej wielkimi czystkami z 1937 roku i obawiającej się podejmowania decyzji o odwrocie. Ślepe przywiązanie do ciągłego posuwania się na terytorium wroga, motywowane strachem przed NKWD, było przyczyną wielkich strat. Finom z powodzeniem udawało się wciągać w niedostępne rejony swojego wroga i niszczyć w kotłach najbardziej wysunięte formacje sowieckie.
Komuniści fińscy
Intencje sowieckie prowadzące do całkowitego wchłonięcia Finlandii są też dobrze widoczne w próbach zmierzających do powołania komunistycznego rządu dla tego kraju. W tym celu Kreml posłużył się osobą fińskiego komunisty Ottona Kuusinena, który był „premierem” rządu ludowego. Rząd komunistów fińskich powstał 1 XII 1939 w Terijoki. W geście przyjaźni komuniści otrzymali nawet upominek od Sowietów w postaci części niezamieszkałych obszarów Karelii. W czasie, gdy pod moskiewską kuratelą powstawał komunistyczny gabinet fińska armia stawiała opór wrogowi na wszystkich odcinkach frontu.