Kartka z kalendarza. 4 czerwca – Traktat w Trianon
18 I 1919 roku rozpoczęła się wielka konferencja pokojowa z udziałem dwudziestu siedmiu państw walczących z państwami centralnymi. Celem konferencji, rozpoczynającej się w Wersalu, było ułożenie powojennego ładu na świecie.
W czasie trwania konferencji głównymi rozdającymi karty byli prezydent Stanów Zjednoczonych Thomas Woodrow Wilson, premier Wielkiej Brytanii David Lloyd George, premier Francji Georges Clemenceau i premier Włoch Vittorio Orlando. Francja podczas obrad dążyła do osłabienia Niemiec poprzez podział ich terytorium między ich sąsiadów.
Jednak nie tylko Niemcy miały zostać podzielone w wyniku powojennych ustaleń. Z pozostałymi państwami centralnymi zawierano osobne traktaty pokojowe. Jednym z nich był, budzący do dziś kontrowersje, traktat z Węgrami w Trianon 4 VI 1920 roku.
Postanowienia traktatu z Trianon
Węgry musiały odstąpić swoje dotychczasowe terytoria swoim sąsiadom. Na rzecz Austrii terytoria tzw. Burgenlandu, na rzecz Rumunii Węgry utraciły Siedmiogród, na rzecz Królestwa Serbów Chorwatów i Słoweńców (potocznie zwane Jugosławią) Baczkę, Chorwację i Wojewodinę, na rzecz Czechosłowacji Słowację i Ruś Zakarpacką. Tereny Spisza i Orawy zostały podzielone między Polskę i Czechosłowację. Węgry utraciły dwie trzecie terytorium. Obszar państwa skurczył się z ponad trzystu do dziewięćdziesięciu tysięcy kilometrów kwadratowych. Z dwudziestu jeden milionów mieszkańców pozostało koło ośmiu. Ponadto Węgrom zabroniono posiadania lotnictwa i budowy linii kolejowych innych niż jednotorowe. Liczebność armii miała zostać zredukowana do trzydziestu pięciu tysięcy.
Na Węgrzech postanowienia traktatu budziły powszechny sprzeciw. Podobnie jak w innych dawnych państwach centralnych panowało powszechne przekonanie, że ukarano je na wyrost z pozycji siły, niejako cedując na nie całą odpowiedzialność za wybuch I wojny światowej. Wśród Węgrów poczucie krzywdy było tym większe, że mocarstwa zachodnie dokonując podziału ich terytorium bardziej kierowały się przesłankami etnicznej statystyki niż historycznego i kulturowego dziedzictwa.
Konsekwencje
Podział terytorium ojczyzny między jej sąsiadów stał się przyczyną rosnącej frustracji narodu węgierskiego. W rezultacie to właśnie w Królestwie Węgier powstał najsilniejszy poza Niemcami ruch rewizjonistyczny. Powszechnie oczekiwano od polityków podważania postanowień traktatu.
Węgry konsekwentnie starały się odzyskiwać utracone terytoria, co było jedną z głównych przyczyn sojuszu Królestwa Węgier z Trzecią Rzeszą.
