Na początku sierpnia, tuż po wybuchu powstania w Warszawie, Niemcy mimo iż byli poinformowani przez swoich informatorów o przygotowaniach Polaków, to zostali zaskoczeni skalą oporu w mieście. W związku z tym po rozmowie z Himmlerem Hitler nakazał: „każdego mieszkańca należy zabić, nie wolno brać żadnych jeńców. Warszawa ma być zrównana z ziemią i w ten sposób ma być tworzony zastraszający przykład dla całej Europy.”
Dowództwo wszystkich sił otaczających miasto obejmuje SS-Gruppenführer Heinz Reinefarth. Na rozkaz Himmlera SS-Obergruppenführer Erich von dem Bach-Zalewski otrzymuje rozkaz przejęcia dowodzenia siłami pacyfikacyjnym w mieście. SS miało dokonać zniszczenia stolicy Polski, bo rozwścieczony po zamachu z 20 lipca 1944 Hitler nie miał zaufania do elit Wehrmachtu.
Kariera Kaszuba
Erich Von dem Bach-Zelewski był synem Ottona Jana von Żelewskiego i jego małżonki Elżbiety Eweliny z domu Szymańskiej. Urodził się 1 marca 1899 roku w szpitalu miejskim w Lęborku. Uczył się w Wejcherowie, Chojnicach i Brodnicy. Mógł więc posługiwać się językiem polskim lub kaszubskim.
Większość jego przodków była też katolikami, więc badacze piszą o jego polskim pochodzeniu dość pewnie. Mimo tego Zelewski wyzbywa się polskości i po I Wojnie Światowej świadomie wstępuje do NSDAP. Członu Zelewski przestał używać po uzyskaniu zgody od Himmlera na zmianę nazwiska, by skutecznie ukrywać swoje słowiańskie pochodzenie. Po uderzeniu na Związek Sowiecki zajmował się egzekucjami ludności żydowskiej na Białorusi.
Grupa uderzeniowa
Von dem Bach-Zelewski 4 sierpnia 1944 przejął dowodzenie nad niemieckimi siłami pacyfikującymi zryw. Po przybyciu do Warszawy zorganizował specjalną grupę uderzeniową. W jej skład wchodził pułk brygady SS RONA z Rosyjskiej Narodowej Armii Wyzwoleńczej pod dowództwem Bronisława Kamińskiego, pułk SS Oskara Dirlewangera, 2. Azerbejdżański Batalion „Bergmann”, dwa bataliony 111. Pułku Azerbejdżańskiego, 3. Pułk Kozaków, 608. Pułk Ochrony z Wrocławia oraz batalion zapasowy z dywizji pancerno-spadochronowej Waffen-SS „Hermann Göring”.
Grupa uderzeniowa von dem Bacha dokonała kontruderzenia na zachodnie przedmieścia Warszawy. Traktowała swoje zobowiązania dotyczące eksterminacji wszystkich mieszkańców bardzo dosłownie. Dokonując fizycznej likwidacji każdego spotkanego na swojej drodze Polaka niezależnie od tego, czy byli to mężczyźni, czy kobiety i dzieci.
Zmiana rozkazu i uniknięcie odpowiedzialności
Zelewski 6 sierpnia doprowadził do zmiany zbrodniczego rozkazu i mordowani mieli być tylko mężczyźni. Kobiety i dzieci miały być deportowane do obozu przejściowego Dulag 121 w Warszawie. Z dumą zanotował w dzienniku, że uratował życie tysięcy kobiet i dzieci, ale walka wśród domów Warszawy jest okrutna i prowadzona przez Niemcy w obronie własnej (sic!). Podległe mu jednostki dokonywały bezustannej masakry na ludności cywilnej. Skala okrucieństwa zwłaszcza podległych Zelewskiemu: Kamińskiego i Dirlewangera zatrważała innych niemieckich oficerów.
Aresztowany przez Amerykanów jest przesłuchiwany przez polską prokuraturę w charakterze świadka. USA nie wydały Zeleskiego ani Polsce ani ZSRS prawdopodobnie ze względu na jego zeznania. Po wojnie Zalewski uniknął odpowiedzialności za zbrodnie w Polsce i Związku Sowieckim. Był skazywany za inne przestępstwa i zmarł w szpitalu więziennym w 1972 roku w Bawarii.
