Kartka z kalendarza. 6 czerwca – Konstantyn VII Porfirogeneta, wielki pisarz i erudyta

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

W historii Europy było wielu wybitnych władców. Wśród nich z pewnością znaleźć można liczne koronowane głowy o szczególnych zdolnościach literackich. Autorem dzieł o olbrzymim znaczeniu jest Konstantyn VII Porfirogeneta, który rozpoczął swoje panowanie 6 VI 913 roku (rządzi do 959 r.).

Jego spuścizna literacka pozwala nam dowiedzieć się więcej o historii wielu narodów Europy Środkowej i Wschodniej: Armeńczyków, Bułgarów, Chorwatów, Rusów, Serbów i Węgrów. Sporo informacji o życiu wczesnych Słowian zawdzięczamy właśnie jemu. Ponadto w dziełach Konstantyna znajdziemy też informacje o migracjach wielkich ludów koczowniczych: Awarów, Chazarów i Pieczyngów i ich wpływie na historię całego naszego kontynentu.

Znaczenie przydomka

Πορφυρογέννητος z języka greckiego znaczy dosłownie zrodzony w purpurze. Przydomek ten nadawano dzieciom z cesarskiego rodu tylko w przypadku narodzin w Porfirowej Komnacie w pałacu cesarskim w Konstantynopolu. Ponadto ojciec dziecka musiał posiadać tytuł basileusa, a matka basilissy.

Były to tytuły cesarskie najwyższej rangi. Podział tytułów cesarskich na wyższe i niższe (nadawane zazwyczaj następcom – biologicznym, lub  pochodzącym z adopcji, czasem nawet, dorosłym mężczyznom) był bardzo stary. Pojawiał się już w okresie pryncypatu, a na dobre zadomowił się w rzymskiej tradycji w okresie dioklecjanowskiej tetrarchii.

Twórczość

Cesarz tworzył swoje obszerne dzieła w okresach, w których z różnych przyczyn bywał odsunięty od władzy. Wiele z nich się nie zachowało i znamy je tylko z wzmianek z innych ksiąg. Miały one charakter dydaktyczny – jako pomoc naukowa dla przyszłych władców. Czasem miały one formę wykazu informacji z innych ksiąg bizantyjskich. Tym bardziej są one cenne, bo wiele z informacji w nich zawartych przetrwało tylko dzięki mozolnej pracy młodego cesarza intelektualisty. „O ceremoniach dworu bizantyjskiego” to dzieło, które prezentuje między innymi sposoby przyjmowania zagranicznych poselstw i krótko charakteryzuje poszczególne ludy przybywające na dwór do Konstantynopola.

Warto też wspomnieć o księgach: „O temach” i „O rządzeniu państwem”. Pierwsza z nich opisuje podstawowe jednostki organizacyjne armii cesarskiej w okresie po reformach z VII wieku, a także wyzwania, przed jakimi stały poszczególne oddziały. Druga O rządzeniu państwem to skarbnica informacji o Bizancjum z niezwykle dokładnymi opisami ludów i sposobów funkcjonowania obszarów Bałkanów, Bliskiego Wschodu i Kaukazu. Księga została poświęcona synowi Konstantyna: Romanowi II.

Skip to content