Pod koniec X stulecia w Cesarstwie wrzało. Było to wynikiem przemian jakie miały miejsce w tej części dawnego imperium Karolingów. Niemcy, które powoli kształtowały swoją odrębność wahały się między działaniami zmierzającymi do konsolidowania poszczególnych części składowych państwa a próbami zaangażowania się w uniwersalistyczne projekty na skalę europejską. Koronacja Henryka II na króla Niemiec była krokiem w stronę zamknięcia się Niemiec na sprawy kontynentu.
Młodość Henryka II w cieniu Henryka Kłótnika
Henryk urodził się 6 V 973 roku. Był synem Henryka Kłótnika – bawarskiego władcy, który sprzeciwiał się regencji cesarzowej Teofano przy jej małoletnim synu Ottonie III. Henryk Kłótnik przeciwstawiał się zarówno bizantynizacji dworu niemieckiego, ale i uniwersalistycznym koncepcjom forsowanym przez młodego Ottona III, który z wielką pasją chciał wdrażać w życie plan stworzenia wspólnej dla wielu ludów Europy. Henryk Kłótnik był postrzegany przez jeszcze przez Ottona II jako zagrożenie dla przyszłego cesarza Ottona III. Z tego powodu Otton II pragnął, aby pierworodny syn Henryka Kłótnika wybrał karierę kościelną. Henryk Kłótnik dążył do tego by, jak najszybciej zerwać z siebie niewygodną kuratelę Ottona II i gdy tylko stary cesarz zmarł, zaczął przygotowywać swojego pierworodnego do objęcia po nim tronu w Bawarii. Przyszły władca Niemiec objął po ojcu tron w Bawarii w 995 roku.
O tron
Henryk II nauczył się od ojca, że władza nie jest atrybutem danym raz na zawsze. Szybko musiał zmierzyć się z oporem konkurentów, którzy nie chcieli by ambitny władca z Bawarii sięgnął po tron całych Niemiec. By przyjąć koronę królewską najpierw starał się o pozyskanie dla swojej kandydatury duchowieństwa, co udało mu się ponieważ przekonał do swojej osoby znanego w całej Rzeszy biskupa Moguncji Wiligisa. To właśnie ten syn chłopskiej rodziny z Saksonii koronował Henryka na króla Niemiec 7 czerwca 1002 roku. Przed Henrykiem stało jednak jeszcze trudniejsze zadanie. Musiał przekonać do siebie władców kolejnych państw wchodzących w skład Cesarstwa…
