Kartka z kalendarza. 8 października – wybuch I wojny bałkańskiej
Wojny bałkańskie są czasem nazywane preludium I wojny światowej. Taka opinia nie jest pozbawiona podstaw. Szybko okazało się, że za żądnymi rewanżu na Osmanach narodami bałkańskimi stoją potężne siły zewnętrzne, którym bardzo zależało na możliwości przetestowania swojego uzbrojenia i taktyki.
W bałkańskim kotle krzyżowały się kolonialne interesy mocarstw zachodnich i odwieczny sentyment Rosji dot. idei zdobycia władzy nad swoją kulturową matrycą: Konstantynopolem.
Nie było to jednak zadanie proste. Turcja została wzmocniona przez kajzerowskie Niemcy, a w wielu stolicach Europy zastanawiano się jak wycisnąć jak najwięcej z konfliktu na południowo-wschodnich rubieżach Europy.
Jesień pełna emocji
Wojska państw bałkańskich odnosiły sukcesy w walkach z Turkami niemalże od chwili wybuchu wojny. Grecy szybko maszerowali na północ od swojej granicy zadając Imperium dotkliwe straty. Oddziały Królestwa Grecji 8 listopada zdobyły Saloniki.
Panowanie Turków w Albanii zakończyło się już w październiku 1912 roku, co pozwoliło państwom sprzymierzonym szybko skrócić linie frontu i myśleć o marszu w stronę potężnej twierdzy Osmanów – Adrianopolowi. Ta twierdza była zabezpieczeniem stolicy i zarazem wielką manifestacyjnie potężną konstrukcją stworzoną z pomocą niemieckich inżynierów. Miała ona za zadanie nie tylko zabezpieczać tureckie interesy po tej stronie Bosforu, ale i wskazywać na aspiracje Turków do dalszego zarzadzania swoimi Europejskimi prowincjami.
Armie Bułgarów bardzo szybko dotarły pod Adrianopol. Z ciężkim sprzętem pomogli im w oblężeniu Serbowie dysponujący ciężką artylerią. Zaczęło się ono 29 października 1912 roku. Miasto skapitulowało 26 marca 1913 roku o 13.00. W wielkiej bitwie pod Kumanowem 24 października 1912 roku Serbowie rozbili Turków w polu. Turcja osłabiona po wojnie z Włochami w 1912 roku doznała dodatkowej porażki. Porażki prestiżowo dotkliwej, ponieważ ciosy zadały Osmanom państwa powstałe na gruzach rozpadającego się tureckiego imperium. Nie pomogły umocnienia i nowe rozwiązania technologiczne przywiezione tam przez niemieckich specjalistów.
Finał wojny
Wojna zakończyła się opisywanym już na naszych łamach traktatem londyńskim. Na mocy dokumentu Turcja poniosła poważne straty terytorialne.
Ponadto jedną z konsekwencji wojny było powstanie niepodległej Albanii, która ogłosiła niepodległość jeszcze w trakcie trwania działań wojennych – 28 października 1912 roku. W Turcji narastały tendencje zmierzające do reformy państwa.
