Kartka z kalendarza. 9 II 474 – Zenon Izauryjczyk (cz. I)

Autor: Dr Tomasz Sińczak
Podziel się tym wpisem:

Imperator Caesar Flavius Zeno Augustus zasiadł na tronie w Konstantynopolu 9 II 474 roku jako współwładca swojego syna Leona II. Panowanie Zenona doskonale oddaje perypetie w jakich znalazło się Śródziemiomorze wraz z obumarciem zachodniej części Cesarstwa Rzymskiego. Szybko okazało się, że Konstantynopol musiał od tej pory dbać nie tylko o swoje tradycyjne kierunki prowadzenia polityki zagranicznej: zadunajskie Barbaricum, Kaukaz i Bliski Wschód, ale też o germańskie państwa powstające na zachodzie kontynentu. Zenon, który dzięki małżeństwu z córką Leona I znalazł się blisko kręgu władzy miał doskonałą orientację w sposobie prowadzenia polityki przez Cesarstwo, oraz w złożonych relacjach jakie funkcjonowały na dworze w Nowym Rzymie. Leon I pozostawił po sobie państwo w dobrym stanie. Zenon szanował teścia i widział w kontynuacji jego polityki sposób na utrzymanie stanu posiadania państwa. Przez długie swego panowania pochodzący z górskiego ludu Izauryjczyków Zenon dbał o budżet i armię. Stronił od blichtru uczt i pilnował spraw religijnych, choć nie miał wyczucia do łagodzenia sporów religijnych.

Koronacja i uzurpacja                                                

            Gdy zmarł cesarz Leon I władza szybko i bez większych perturbacji spłynęła na jego wnuka – Leona II. Chłopiec był współcesarzem swojego dziadka. Jego matka Ariadna i ojciec Zenon zdawali sobie sprawę, że trzeba wspierać swoje jedyne dziecko przed dworską kamarylą sprawnie dyrygowaną przez cesarzową wdowę – Werynę. W tym celu zorganizowano koronację Zenona na drugiego augusta (sic!). Gdy chłopiec po kilku miesiącach zmarł Zenon pozostał z pełnią władzy. Weryna bardzo denerwowała się na taki obrót sytuacji. Chciała sama wrócić do wpływów jako żona cesarza. Aby tego dokonać miała zamiar osadzić na tronie swojego pałacowego faworyta – urzędnika Patrycjusza. By zamach stanu się udał potrzebowała tez pomocy swojego brata Bazyliskosa. Tego samego, który w niesławie wrócił w 468 z Afryki, prowadząc za sobą smutne resztki wojsk. Bazyliskos dokonał puczu 9 stycznia 475 roku. Zenon uciekł ze stolicy w pośpiechu zdając sobie sprawę, że jego barbarzyńskie pochodzenie nie przysparzało mu popularności. Bazyliskos nie oddał raz zdobytej władzy i postanowił, że jako brat Weryny ma większe uprawomocnienie do sprawowania władzy. Bazyliskos miał też ze swoją żoną Zenonis syna Marka, co w oczach poddanych miało gwarantować zachowanie ciągłości władzy.

Powrót Izauryjczyka

            Po pierwszym zauroczeniu miedzy Bazyliskosem, a ludem stolicy, i szerzej  mieszkańcami Cesarstwa miłość ustąpiła jednak miejsca nienawiści. Bazyliskos i Zenonis wspierali aktywnie monofizytów, co nie podobało się ortodoksyjnie nastawionej większości mieszkańców państwa. Ponadto Bazyliskos nie był szczególnie oszczędny. Stracił też wsparcie swojej siostry. Weryna czuła się oszukana przez brata. Była bardzo mściwa i szybko zdała sobie sprawę, że umożliwiając powrót do stolicy swojemu zięciowi i córce doprowadzić do upadku Bazyliskosa. Zenon powrócił do stolicy w sierpniu 476 roku witany owacyjnie przez mieszkańców. Bazyliskos został wygnany do Kapadocji, gdzie ostatecznie zamarł wraz z rodziną w opuszczonej cysternie. Zenon musiał umocnić się na tronie i nie dać się zabić na dworze na którym wciąż duże wpływy miała jego teściowa…

Skip to content