Okres panowania cesarza Nerona – ostatniego przedstawiciela dynastii julijsko-klaudyjskiej był czasem dynamicznego rozwoju gospodarczego imperium i sukcesów w polityce zagranicznej. Do historii przeszła jednak okrutna polityka cesarza wobec dworu i warstwy senatorskiej, co znalazło odzwierciedlenie w obszernych opisach senatorskiej historiografii. Złą opinię o Neronie utrwalała też historiografia chrześcijańska pielęgnując pamięć o prześladowaniach chrześcijan w czasie panowania imperatora. Samobójstwo Nerona 9 VI 68 roku zapoczątkowało tzw. „Rok Czterech Cesarzy”, który stał się ponurą zapowiedzią wielu późniejszych kryzysów związanych ze zmianą na tronie imperium i problemami z uznaniem sukcesji.
Schyłek panowania Nerona
Ostatni cesarz z dynastii julijsko-klaudyjskiej pod koniec życia był owładnięty manią wyszukiwania spisków wymierzonych przeciwko niemu. Negatywna opinia jaką o Neronie mieli ludzie najlepiej wykształceni nie przekładała się wcale na jego pozytywny odbiór wśród lud, który doceniał nie tylko częste i huczne igrzyska, ale i dość liberalną politykę fiskalną oraz inwestycje w infrastrukturę. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych zbuntowały się jednak Galia i Judea. W Hiszpanii do władzy szykował się stary arystokrata imieniem Galba, który został przez Nerona ściągnięty z emerytury i mianowany namiestnikiem w jednej z hiszpańskich prowincji.
Obawy starego namiestnika
Wiosną 68 roku do uszu Galby – namiestnika prowincji Hispania Tarraconenis dotarły już plotki o tym, że cesarz pragnie go zabić. Sprawiło to, że Galba po początkowych obawach postanowił silnie zaangażować się w przejęcie władzy w państwie. Jego dobry nastrój wzmocniło także przekonanie o tym, że pretorianie mogą poprzeć jego kandydaturę. Opuszczony przez wszystkich współpracowników Neron targnął się na swoje życie obawiając się krwawego mordu w wykonaniu pretorianów. Jak głosi legenda miał rzec przed śmiercią: Qualis artifex pereo! – co miało odzwierciedlać jego miłość własną i postrzeganie siebie jako wybitnego twórcy. Po jego śmierci lud często wspominał Nerona, a nagrobek władcy był długie lata zadbany i otoczony szacunkiem.
