Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP zaprezentowało w Warszawie wyjątkowe archiwalia. Upubliczniono oryginały traktatu ryskiego, który zakończył wojnę polsko-bolszewicką oraz dwie umowy sojusznicze – z Rumunią i Francją.
Wszystkie te archiwalia pochodzą z 1921 roku. Umowa z Rumunią została podpisana 3 marca, a dokument ratyfikujący układ z Francją (z podpisem Józefa Piłsudskiego) – 19 lutego. Z kolei 18 marca minie sto lat od zawarcia pokoju ryskiego.
Unikalne archiwalia
– Dokumenty ze względu na swą wagę historyczną oraz konieczność ich ochrony, nie są udostępniane badaczom na co dzień, dzisiejsze wyjątkowe upublicznienie dokumentów oraz możliwość wykonania fotografii i nagrań pozwoli ukazać oryginalny wygląd umów szerszemu gronu odbiorców – mówił podczas uroczystości wiceminister spraw zagranicznych Marcin Przydacz
Prezentowane umowy są tym cenniejsze, że, jak podkreślał wiceszef MSZ, duża część archiwaliów dyplomacji II RP została zniszczona podczas II wojny światowej.
Niezwykła droga
Jak czytamy na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych, dokumenty przebyły długą drogę zanim trafiły do Archiwum MSZ. „We wrześniu 1939 r. zostały ewakuowane z Warszawy do Krzemieńca, a następnie do Białokrynicy, gdzie ukryto je w lochach tamtejszego zamku. W 1941 r. roku ukryte dokumenty zostały odnalezione przez NKWD i wywiezione w głąb ZSRR” – zaznaczono.
Związek Sowiecki zwrócił Polsce umowy dopiero w latach 50., po śmierci Józefa Stalina. Były one w znacznym stopniu uszkodzone, lecz w 2006 r. ministerstwo zadbało o ich rekonstrukcję. Porozumienia z Francją i Rumunią wracają do archiwów resortu dyplomacji. Traktat ryski zostanie wypożyczony Zamkowi Królewskiemu w Warszawie na potrzeby wystawy „Traktat ryski – odzyskane dziedzictwo”.
Źródło: MSZ
Fot. Łucja Sucharska/ MSZ
