Właśnie został opublikowany nowy raport dotyczący powstania, struktury i działalności Funduszu Trójmorza. Określono, że jest on kluczowym instrumentem, jaki dotychczas wypracowano i uruchomiono w ramach Inicjatywy. Państwa zrzeszone dążą do osiągnięcia podobnych celów, a projekt się rozwija. Także za sprawą Polski.
Dynamicznie rozwijająca się Europa Środkowo-Wschodnia stanowi (wraz z Gruzją i Ukrainą) coraz bardziej znaczący punkt na europejskiej mapie gospodarczej. A ze względu na swoje zapóźnienia w energetyce, infrastrukturze transportowej oraz telekomunikacji, jak również planowane inwestycje, jest interesującym kierunkiem ekspansji gospodarczej. Dodatkową rolę odgrywają również czynniki ambicjonalne, związane z utrzymaniem różnie rozumianego geopolitycznego status quo. Zainteresowanie tym regionem ze strony Chin i zdecydowanie zaznaczane w ostatnim czasie aspiracje do odzyskania wpływów ze strony Rosji, są wyzwaniem dla Stanów Zjednoczonych, które ciągle jeszcze są postrzegane w regionie jako partner strategiczny – gwarant bezpieczeństwa, lider Paktu Północnoatlantyckiego.
Powołanie 3SI
Tłem dla Inicjatywy Trójmorza jest niewątpliwie sytuacja całego regionu, ale także ważna przede wszystkim dla Polski idea Międzymorza i związane z tym dziedzictwo Lecha Kaczyńskiego. Realizowany projekt zasadniczo odbiega od wizji „Czwartego Międzymorza” ze względu na brak udziału Ukrainy. Takie ramy projektu z pewnością ułatwiają jego realizację. Po pierwsze, zamykają go granicach Unii Europejskiej. Po drugie osłabiają argumentację przeciwników, którzy chcą widzieć w nim dźwignię służącą Polsce. Czynią go także bardziej atrakcyjnym dla Stanów Zjednoczonych, którym wprawdzie zależy na osłabieniu znaczenia Rosji w regionie, ale niekoniecznie są zainteresowane wzmacnianiem Polski.
Priorytety i instrumenty Inicjatywy Trójmorza
Cele Inicjatywy Trójmorza należy rozpatrywać w trzech ujęciach. Na pierwszy plan wysuwają się cele deklarowane oficjalnie przez uczestników Inicjatywy. W drugim planie znajdują się cele realizowane, które pozwalają precyzyjniej opisać realne interesy i zaangażowania interesariuszy. Wreszcie, jak zwykle w polityce międzynarodowej obecny jest także plan trzeci obejmujący przypisywane uczestnikom intencje. Inaczej wygląda kwestia instrumentów, rozumianych tutaj jako ogłaszane podczas kolejnych szczytów narzędzia służące rozwojowi Inicjatywy Trójmorza i realizacji przyjętych celów.
Podsumowanie
Fundusz Trójmorza to największe, wymierne przedsięwzięcie integracyjne w ramach Inicjatywy Trójmorza. Jego cele oraz zadania oparte są na zidentyfikowanych niezależnie i wielokrotnie potwierdzonych potrzebach regionu w zakresie infrastruktury i jej finansowania. Funduszowi bardzo potrzebni są też inwestorzy prywatni i finansowanie z międzynarodowych instytucji finansowych. Oceniając dotychczasową działalność Funduszu nie można jednak zapominać, że jest to pierwsze przedsięwzięcie tego typu stworzone w regionie na potrzeby regionu i że od początku funkcjonuje w specyficznych warunkach, jakie stworzyła dla biznesu pandemia COVID-19. Miała ona zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na Fundusz.
Recenzja
Raport w sposób kompleksowy ukazuje funkcjonowanie, cele oraz potrzeby państw Trójmorza w ramach inicjatywy. Jest to pierwsze w Polsce tak złożone i dokładne ujęcie kwestii strukturalnych oraz finansowych. Polecamy zapoznanie się z opracowaniem ekspertki Julity Wilczek i dr hab. Andrzeja Rudowskiego opracowanego dla wydawnictwa Collegium Interethnicum, które jest dostępne na stronie: https://interethnicum.pl/analizy/
