21 oraz 22 października 2021 roku miało miejsce spotkanie ministrów obrony państw członkowskich NATO, na którym dyskutowano o sposobie na wzmocnienie obrony Sojuszu, kontynuując adaptację NATO do bardziej złożonego i konkurencyjnego świata. Ministrowie zatwierdzili nowy nadrzędny plan obrony w sytuacjach kryzysowych oraz konfliktowych. Dokonano również analizy możliwych reakcji ze strony NATO na rosnące zagrożenie w związku z rosyjskimi systemami rakietowymi.
Ministrowie obrony uzgodnili plan obrony przed potencjalnym rosyjskim atakiem na wielu frontach, potwierdzając główny cel Sojuszu, jakim jest odstraszanie Moskwy pomimo rosnącej koncentracji na Chinach. Strategia ma na celu przygotowanie się na równoczesny atak w regionach Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego, który może obejmować broń nuklearną, hakowanie sieci komputerowych czy ataki z kosmosu.
Odstraszanie Rosji
Rosja zaprzecza jednak jakimkolwiek nieprzychylnym intencjom i twierdzi, że to NATO grozi destabilizacją Europy, zajmując się takimi przygotowaniami. Niemniej jednak amerykańscy urzędnicy oraz dyplomaci NATO uważają, że „Koncepcja odstraszania i obrony w obszarze euroatlantyckim” wraz z jej strategicznym planem wdrażania są konieczne, ze względu na działania Rosji w kierunku rozwoju zaawansowanych systemów uzbrojenia i rozmieszczania swoich wojsk oraz sprzętu coraz bliżej granic sojuszniczych.
Federacja Rosyjska stopniowo modernizuje lub zastępuje sowieckie wojskowe systemy kosmiczne, aby potencjalnie atakować satelity na orbicie, opracowując technologie oparte na sztucznej inteligencji w celu zakłócania systemów dowodzenia sojuszników. Osiągnięcia zaprezentowane w 2018 roku obejmują hipersoniczne pociski manewrujące zdolne do przenoszenia ładunków jądrowych, które mogą omijać systemy wczesnego ostrzegania.
Jeszcze przed spotkaniem, Sekretarz Generalny NATO, Jean Stoltenberg przyznał, że stosunki między sojuszem a Rosją są szczególnie napięte, zwłaszcza po utracie akredytacji przez kilku rosyjskich wysłanników paktu obronnego w związku z zarzutami o szpiegostwo.
Walka z terroryzmem
Stoltenberg podkreślił również zaangażowanie sojuszników w walkę z terroryzmem oraz potrzebę zachowania i kontynuowania wspólnego dorobku w zakresie zwalczania terroryzmu w Afganistanie w ciągu ostatnich dwudziestu lat.
Zwrócono także uwagę silne zaangażowanie NATO w Globalnej Koalicji przeciwko ISIS, między innymi poprzez misję NATO w Iraku, oraz wysiłki Sojuszu na rzecz wspierania potencjału do dalszego rozwoju na rzecz Jordanii i Tunezji. Ponadto zaakcentowano, że Sojusz poszukuje możliwości rozszerzenia swojego partnerstwa z krajami regionu Sahelu oraz bada możliwości dalszej współpracy z krajami afrykańskimi w kontekście przeciwdziałania terroryzmowi.
Wnioski z Afganistanu
W programie dwudniowego spotkania znalazł się rownież przegląd misji NATO w Afganistanie, która zakończyła się w sierpniu br. po odzyskaniu władzy przez islamskich talibów. Sekretarz Generalny, stając w obronie działalności NATO w Afganistanie, podkreślił, że „misja Sojuszu nie poszła na marne, zapobiegliśmy temu, by Afganistan był bezpieczną przystanią dla międzynarodowych terrorystów, a przez 20 lat zapobiegliśmy atakowi na jakiegokolwiek sojusznika z NATO”.
Rozwój nowoczesnych technologii
Dodatkowo, w trakcie spotkania ministrów zajęto się kwestią sztucznej inteligencji, która jest jednym z siedmiu obszarów technologicznych, uznanych przez NATO za priorytetowe ze względu na ich znaczenie dla obronności i bezpieczeństwa. Obejmują one technologie kwantowe, biotechnologię, technologie hipersoniczne oraz przestrzeń kosmiczną. Spośród wszystkich tych technologii, sztuczna inteligencja jest najbardziej rozpowszechniona, zwłaszcza w połączeniu z innymi dziedzinami, takimi jak np. big data. Aby sprostać temu złożonemu wyzwaniu, ministrowie obrony NATO zatwierdzili pierwszą politykę NATO dotyczącą wykorzystywania danych.
Do życia powołano również Fundusz Innowacyjności NATO, mający na celu pracę nad powstającymi i przełomowymi technologiami. Uzgodniono także pierwszą strategię Sojuszu dotyczącą sztucznej inteligencji (ang. artificial intelligence, AI), która obejmuje standardy odpowiedzialnego wykorzystywania Al, zgodnie z prawem międzynarodowym.
Autor jest ekspertem Portalu i Fundacji Trójmorze, a także Dyrektorem Programu Bezpieczeństwa Europejskiego w Instytucie Nowej Europy. Specjalizuje się w tematyce zagrożeń dla bezpieczeństwa międzynarodowego.
