Kartka z kalendarza. 11 VIII 117 – Hadrian cesarzem rzymskim

W historii Cesarstwa Rzymskiego okres panowania dynastii Antoninów w latach 96 – 192 jest uznawany przez wielu badaczy historii Rzymu za złoty wiek imperium, a przez większość naukowców zajmujących się dziejami, kulturą i gospodarką całej europejskiej oikumeny jest zgodnie określany jako czas prosperity świata Śródziemiomorza. Wielka jest w tym zasługa pierwszej trójki cesarzy z tej dynastii, którzy panowali, w dość sprzyjających dla Rzymu, warunkach geopolitycznych. Nerwa (96-98), Trajan (98-117) i Hadrian (117 – 138) dbali o gospodarkę i armię pilnując porządku na granicach. Trajan ze swoją chęcią naśladowania Aleksandra Wielkiego przeprowadził wielką operację przeciwko irańskim Arsacydom, ale nie był w stanie skutecznie i trwale przyłączyć do Rzymu obszarów Mezopotamii. W rezultacie, gdy umierał w wielkiej metropolii Wschodu – Antiochii nad Orontesem, pozostawiał wiele spraw wymagających natychmiastowej naprawy. Hadrian – jego adopcyjny syn „odziedziczył” po Trajanie państwo potężne, ale wymagające szybkiego uregulowania kilku kwestii głównie na Bliskim Wschodzie.

Hadrian – początek

By umocnić swoją pozycję po śmierci Trajana szybko udał się do Rzymu. W Rzymie rezydował prawie trzy lata, a później wybrał się w wyczerpującą podróż celem zabezpieczenia granic na zachodzie. Umocnił fortyfikacje nad Renem i wyprawił się do Brytanii, gdzie wybudował słynny Wał Hadriana w 122 roku. Interesował się sztuką. Szczególną pasję miał do literatury i architektury. W tej pierwszej dziedzinie miał nawet kilka sukcesów. Z pasją pisał poezję i prozę. Z architekturą sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana. Cesarz był fundatorem kilku znanych do dziś budowli. W tym słynnego grobowca, który przygotował dla siebie i swojej rodziny, a który dziś jest jednym z obowiązkowych punktów każdej rzymskiej wycieczki. Odbudował też strawiony przez pożar Panteon. Hadrian zafascynowany kulturą grecką czytał sporo na temat projektowania obiektów i próbował swoich sił w architekturze. Zachowany do dnia dzisiejszego jego grecki łuk tryumfalny budzi jednak uśmiech koślawą proporcją.

Kartka z kalendarza. 10 VIII 843 – Traktat z Verdun

Zachować co stałe

Cesarz nie chciał kontynuować podbojów Trajana. Zrezygnował z prowincji utworzonych przez ojca w Mezopotamii, tym samym skrócił granicę z Arsacydami. Musiał zmierzyć się z żydowskim powstaniem, które spacyfikował niszcząc Jerozolimę. Ostatnie lata panowania Hadriana minęły mu na dalszym porządkowaniu spraw na Wschodzie i umacnianiu granic na zachodzie, gdzie najazdy barbarzyńców zdarzały się coraz częściej.