Kartka z kalendarza. 18 X 1081 – Bitwa pod Dyrrachium

W wielkiej bitwie pod Dyrrachium armia Normanów rozbiła wojska Cesarstwa. Przybysze z północy nabrali apetytu na Bałkany po serii zwycięstw na Półwyspie Apenińskim. Bitwa doprowadziła do zdobycia Dyrrachium przez Normanów w 1082 roku i umocnienia się ich panowania nad dużymi obszarami w rejonie Morza Śródziemnego. Bitwa z 18 października 1081 przeszła do historii nie tylko  jako starcie starej i wschodzącej potęgi, ale również jako bitwa armii dwóch wielkich przywódców: Roberta Guiscarda – księcia Sycylii (1059 – 1085) i cesarza Aleksego I Komnena (1081-1118). Dzieje tego starcia podobnie jak wiele innych informacji o Normanach znamy zaś z wielkiego dzieła bizantyjskiej literatury – Aleksjady spisanej przez Annę z dynastii Komnenów.

Przed starciem

Normanowie przybywali do Italii już na przełomie X i XI wieku. Pierwotnie jednak przybywali jako pielgrzymi i kupcy a nie zdobywcy.  Początek normańskiej państwowości na Półwyspie Apenińskim z którego wojowniczy przybysze zaczęli najeżdżać Bałkany, sięga lat czterdziestych XI stulecia. Wtedy to z ziem wyrwanych bizantyjskiemu panowaniu powstało księstwo Apulii i Kalabrii. Kolejne sukcesy Normanów nad Cesarstwem (o upadku Bari w 1076 pisaliśmy już na łamach naszego portalu) sprawiły, że Konstantynopol postanowił użyć swojej ulubionej niemilitarnej zagrywki – małżeństwa. Michał VII (1071 – 1078) zaręczył swojego syna z córką Roberta Giuscarda. Gdy Michał został obalony i perspektywa mariażu mocno się oddaliła wściekły Robert postanowił usprawiedliwić inwazję na cesarskie posiadłości na Bałkanach koniecznością walki o prawa poszkodowanego syna.

Kartka z kalendarza. 9 X 1918 – Väinö I – król Finlandii

Bitwa

Siły Roberta były prawdopodobnie znacznie mniejsze niż siły cesarskie. Szacuje się, że armia Aleksego liczyła około dwudziestu pięciu tysięcy ludzi, a siły normańskie szacuje się na około piętnastu tysięcy ludzi. Z początku wydawało się, że 18 października przejdzie do historii oręża Cesarstwa jako dzień zwycięstwa. Prawe skrzydło wojsk Aleksego rozbiło lewe skrzydło Normanów. Rozpoczął się pościg. W walce wyróżniała się słynna gwardia wareskich najemników, która służyła u boku konstantynopolitańskich imperatorów. Wojska cesarskie goniły Normanów i same niebezpiecznie rozciągnęły centrum, które nie trzymało szyku. Normanowie otoczyli i zmasakrowali Waregów a później wbili się z impetem w cesarskie centrum. Bitwa była przegrana. Wojska cesarskie wycofały się na wschód.